48-72 aylık çocukların bilişsel stilleri ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HATİCE BÜŞRA YILMAZ

Danışman: Aysel Tüfekci Akcan

Özet:

Bu araştırma okul öncesi eğitime devam eden 48-72 aylık çocukların bilişsel stilleri ile

duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma

ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın verileri “Kansas Okul Öncesi Dönemdeki

Çocuklar İçin Düşünsellik-İçtepisellik Ölçeği A formu (KRISP-A)”, “Duygu Düzenleme

Ölçeği (DDÖ)” ve “Kişisel Bilgi Formu” ile toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu

2018-2019 eğitim öğretim yılında Ankara ili Keçiören ilçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı

anaokulları ve anasınıflarına devam eden 413 çocuk ve anneleri oluşturmuştur. Araştırmanın

sonuçlarına göre; çocukların KRISP-A Formundan elde edilen tepki süresi ve hata sayısı

puanlarının ortalamanın altında bir yığılma gösterdiği görülmüştür. Tepki süresi puanlarının

değişkenlere göre farklılık göstermediği, hata sayısı puanlarının ise okul türü, çocukların

cinsiyeti ve anne-baba eğitim düzeyi değişkenlerine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Düşünme süreleri ve hata sayılarına göre çocukların çoğunlukla hızlı doğrucu bilişsel stile

sahip oldukları görülmüştür. Bunu sırasıyla içtepisel, düşünsel ve yavaş yanlışçı çocuklar

takip etmiştir. Çocukların sahip oldukları bilişsel stil türlerinin değişkenlere göre anlamlı

farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Çocukların Duygu Düzenleme Ölçeğinin alt

faktörleri olan değişkenlik/olumsuzluk faktörü, duygu düzenleme faktörü ve ölçek toplam

puanlarının ortalamanın altında yığılma gösterdiği görülmüştür. Duygu Düzenleme Ölçeği

toplam puanlarının değişkenlere göre anlamlı farklılık göstermediği,

değişkenlik/olumsuzluk alt faktörünün ise yalnızca cinsiyet değişkenine göre anlamlı

farklılık gösterdiği görülmüştür. Duygu düzenleme faktörü değişkenlere göre incelendiğinde

ise kardeş sayısı ve anne eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık tespit edilmiştir.

Çocukların bilişsel stilleri ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkiye bakıldığında

KRISP-A Formu hata sayısı puanı ile Duygu Düzenleme Ölçeği olumsuzluk alt faktörü ve

ölçek toplam puanı arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Çocukların

hızlı doğrucu, düşünsel, içtepisel veya yavaş yanlışçı olmaları ile duygu düzenleme ölçeği

alt faktörleri ve ölçek toplam puanı arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Eğitim, Bilişsel Stil, Duygu Düzenleme