Acil servise başvuran yaşlı hastaların bireysel özellikleri ve başvurularının değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: SUZAN YILDIZ

Danışman: NAİLE BİLGİLİ

Özet:

Tanımlayıcı tipte olan bu çalışma 65 yaş ve üzeri bireylerin acil servise başvurularının değerlendirilmesi amacıyla Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde yapılmıştır. Araştırma 518 hastanın katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada 31 sorudan oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Veriler frekans, yüzdeler ve ki-kare testi ile değerlendirilmiştir. Acil servise başvuran hastaların %78,6 sı ayaktan tedavi edilmiştir. Hastalar, solunum problemleri (%34,2), gastrointestinal sistem problemleri (%18,0) ve non-spesifik problemler (%14,1) ile acil servise başvurmuştur. Acil serviste hastalara konulan tanılar sıklık sırasına göre kronik obstrüktif akciğer hastalığı atağı (%17,0), üst solunum yolu enfeksiyonu (%13,4) ve pnömonidir (%6,9). Hastaların sağlık sorunlarında ilk başvuru yeri sırasıyla hastane poliklinikleri (%51,9), aile sağlığı merkezleri (%48,5) ve acil servisler (%38,6) dir. Hastaların %65,3 ü, aile sağlığı merkezlerini sonuç alamadıklarını ve güvenemedikleri için düzenli olarak kullanmadıklarını belirtmiştir. İlaçları düzenli kullanma, düzenli kan şekeri ve düzenli tansiyon ölçtürme kadınlarda daha yüksektir (p<0,05; p<0,05; p<0,001). Düzenli kan şekeri kontrolü yaptırma eğitim durumu yüksek olan hastalarda (p<0,05), düzenli tansiyon kontrolü yaptırma gelir durumu yüksek olanlarda daha yüksek bulunmuştur (p<0,001). Eğitim seviyesi ortaokul/lise/üniversite olanlarda düzenli egzersiz yapma oranı daha yüksektir (p<0,05). 65-75 yaş grubunun, ortaokul ve üzeri eğitime sahip olanların ve gelir durumunun yüksek olduğunu belirtenlerin aile sağlığı merkezlerini düzenli kullandıkları bulunmuştur (p<0,05). İlkokul mezunlarının (p<0,05), kronik hastalığı olanların (p<0,001) ve aile sağlığı merkezlerini düzenli kullanmayanların (p<0,001) acil servisleri kullanım sıklığının son altı ayda 1-5 kez arasında olduğu belirlenmiştir. Acil servisler gerçek anlamda aciliyeti olan hastalara hizmet vermesi gerekirken, uygun olmayan ve poliklinik hastaların başvurduğu birimler haline gelmiştir. Acil servislerin uygun hastalara hizmet sunması için öncelikle sevk zincirinin işletilmesi, özellikle de birinci basamak sağlık hizmetlerinin daha etkin kullanılabilir hale getirilmesi, acil sağlık hizmetlerinin sunumu ve kullanımı ile ilgili doğru, etkin ve uygulanabilir politikaların oluşturulması gerekir.