Kadın yöneticilerin liderlik uygulamalarının keşfedilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASİYE GÜNEŞ

Danışman: Mehmet Korkmaz

Özet:

Bu araştırmanın amacı, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı'ndaki üst düzey kadın yöneticilerin otantik liderlik davranışlarının neler olduğunun belirlenmesidir. Bu çalışma, kadın yöneticilerin liderlik uygulamalarını, özellikle de değerleri, hedefleri ve stratejilerini ortaya koymak için yapılmıştır. Değerler, hedefler ve strateji bileşenleri otantik liderliğin merkezinde yer almaktadır. Kadın yöneticilerin liderlerin uygulamalarının ve deneyimlerinin keşfedilmesi aynı zamanda otantik liderliğin bilgi tabanına da katkı yapılmıştır. Çalışmayla eğitim yönetiminde otantik liderliği ve kadın liderliğini daha iyi anlamamıza yardımcı olunacağına inanılmaktadır. Böylece alan yazında liderlik uygulamaları hakkında daha derin bir anlayış kazandırılacaktır. Çalışmayla eğitim yönetiminde otantik liderliği ve kadın liderliğini daha iyi anlamamıza yardımcı olunacağına inanılmaktadır. Otantik liderliğin lider ve örgüt için olumlu sonuçlar doğuran olumlu bir liderlik olduğuna inanılmaktadır. Otantik liderlik, öz farkındalık, bilgiyi dengeli ve tarafsız değerlendirme, içselleştirilmiş ahlak anlayışı ve ilişkilerde şeffaflıktan oluşan bir liderlik olarak tanımlanmıştır. Bu çalışma, nitel araştırma modellerinden fenomenolojik çalışma deseninde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı'nda üst düzey eğitim yöneticiliği yapan kadın yöneticiler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu fenomeni deneyimlemiş ve bunu yansıtabilecek Milli Eğitim Bakanlığı'nda görev viii yapan altı üst düzey kadın yöneticiden oluşmaktadır. Araştırmada veriler görüşme tekniği ile görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Görüşme formu otantik liderliğin bileşenlerini ele almak için geliştirilerek cevap alınabilecek şekilde hazırlanan on sorudan oluşmaktadır. Araştırmada gerçek isimler yerine kod isimler kullanılmıştır. Bu araştırmanın verileri kadın yöneticilerin liderlik uygulamalarını nasıl deneyimlediklerini araştırması sebebiyle Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz(YFA) yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Katılımcılardan en az üçü tarafından tartışılan konu bir tema olarak kabul edilmiştir. Bunun sonucunda kadın liderliğini ve özgünlüğünü açıklamak için beş kapsayıcı ana tema ortaya çıkmıştır: (1) liderlik stratejileri, (2) liderlik gelişimi, (3) anlam verme, (4) ilişkileri geliştirmek ve (5) eğitim yönetim ortamı. Bu beş kapsayıcı ana temadan liderlik stratejileri, ana temasına bağlı olarak olumlu bir çalışma ortamı; zor durumlarla baş edebilme; doğru insanların doğru işlerde olması gibi alt temalar ortaya çıkmıştır. Anlam verme ana temasına bağlı olarak aile; öz farkındalık alt temaları, ilişkilerin geliştirilmesi ana temasına bağlı olarak ilişkilerde güven geliştirmek; mentorlük alt temaları bulunmuştur. Ortaya çıkan ana temalar otantik liderliğin ana bileşenleriyle ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile ortaya çıkan beş ana temanın, otantik liderliğin dört bileşeni - öz farkındalık, bilgiyi dengeli ve tarafsız değerlendirme, otantik eylem/içselleştirilmiş ahlak anlayışı ve ilişkilerde şeffaflık- ile bağlantısı ortaya konulmuştur. Bu araştırma bulguları sonucunda kadın yöneticilerin otantik liderlik bileşenlerinin yerine getirir nitelikte olduğu anlaşılmıştır. Bu araştırma sonucunda günümüzün karmaşık sorunlarını çözmede avantaj olarak kabul edilen otantik liderlik özelliklerinin kadınlarda görülmesi sayısal olarak, erkeklerden daha fazla kadın istihdam eden Milli Eğitim Bakanlığı için bir fırsat olduğunun görülmesi beklenmektedir. Böylece MEB başta olmak üzere tüm kurumlarda kadınların gösterdikleri liderlik özellikleriyle üst düzey konumlarda yer alabilmelerinde bir farkındalık oluşturması düşünülmektedir. Bunun yanında çalışmada yer alan üst düzey kadın yöneticilerin liderliklerinin keşfedilmesi kadınlar için yol gösterici ve teşvik edici olacaktır