Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sadıka Reyhan İLERİ
Danışman: Semra Arslan Selçuk
Özet:
Günümüzde çevre kirliliği, hızlı kentleşme ve plansız enerji tüketimi, sürdürülebilirlik kavramının güncel yorumuyla geliştirilen Sürdürülebilir Kalkınma hareketini küresel bir gündem haline getirmiştir. İnsan ve mekan odaklı olması sebebiyle özellikle enerji tüketimi ve çevreye etki potansiyeli yüksek olan mimarlık disiplini, sürdürülebilir mimarlık ilkeleri ve yeşil binalarla bu endişelere cevap vermektedir. Kalkınmanın lokomotifi olan sanayi yapılarında da küresel gelişmelerle uyumlu olarak enerji tüketimi artarak devam etmektedir. Yatayda gelişen yapı kütleleriyle geniş arazi kullanımları olan bu yapıların, geniş çaplı kaynak kullanımları, zararlı gaz emisyonları ve tehlikeli atık üretimleriyle çevreye olumsuz etkileri olmaktadır. Bunun yanında endüstriyel üretim harici temel bina gereksinimleri için kullandıkları yüksek enerjiyle nihai enerji tüketimine getirdikleri yüklerle de enerji etkin yeşil bina alanının gündemi haline gelmektedir ve çalışma buna odaklanmaktadır. Yeşil bina kavramı kapsamında, yapıları çeşitli çevreci ölçütlerle organize edebilmeyi hedefleyen yeşil bina değerlendirme sistemleri geliştirilmiştir. Uluslararası bir dil haline gelen bu sistemler yapıları, proje aşamasından yıkımlarına kadar tüm yaşam süreçlerinde; arazi kullanımı ve çevreyle etkileşimi, su ve enerji verimliliği, iç ortam koşullarının ve malzemelerinin kullanıcı refahına uygunluğu ve yapının baştan itibaren her aşamasındaki maliyeti gibi çok geniş bir bakış açısıyla değerlendirmektedirler. LEED, bu sistemler içinde dünyada ve ülkemizde yaygın olarak tercih edilmektedir. Bu bağlamda tezin alan çalışması, özel sektörden seçilen, yerel mevzuatlar doğrultusunda projelendirilen ve inşaatı devam eden bir üretim tesisinin, LEED v4.1 BD+C: NC sertifika tipiyle değerlendirilmesi ve böylece yapılı çevreyi şekillendiren yasal zorunlulukların bir yapıyı ne derece yeşil bina olmaya yaklaştırdığının tartışılmasına odaklanmaktadır. Çalışmanın sonucunda, ülkemizde özellikle taraf olunan iklim değişikliği konulu anlaşmalar sonrası mevzuatta yapılan ve sanayi yapılarını da kapsayan değişikliklerin, bu binaların daha çevreci bir hale getirilmesi teşvikinde olumlu ve/veya eksik taraflara dikkat çekilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler : Sürdürülebilirlik, enerji etkin fabrika binası, yeşil bina, LEED