Kavram Odaklı Okuma Öğretiminin Okuma Motivasyonu ve Anlamaya Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zuhal Çeliktürk Sezgin

Danışman: HAYATİ AKYOL

Özet:

Türkçe dersinde kavram odaklı okuma öğretiminin öğrencilerin okuma motivasyonuna ve anlamalarına etkisini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırmada yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 eğitim-öğretim yılının birinci döneminde Burdur ili Mehmet Akif Ersoy İlkokulu'na devam eden 4-A ve 4-B sınıflarındaki 52 öğrenci oluşturmaktadır. Deney ve kontrol gruplarının belirlenmesinde yansız atama yöntemi benimsenmiş ve buna göre 4-B sınıfı deney grubu, 4-A sınıfı ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Dersler deney grubunda araştırmacı tarafından kavram odaklı okuma öğretiminden yararlanılarak, kontrol grubunda ise sınıf öğretmeni tarafından mevcut Türkçe Öğretim Programına işlenmiştir. Araştırmada öğrencilerin demografik özelliklerini belirlemek için kişisel bilgi formu, okumaya olan motivasyonlarını ölçmek için okuma motivasyonu ölçeği, anlama düzeylerini ölçmek için okuduğunu anlama testi, Türkçe dersinde öğrencilerin kavram odaklı okuma öğretimine ilişkin görüşlerini almak üzere yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Hem deney grubunda hem de kontrol grubunda okuma motivasyonu ölçeği ve okuduğunu anlama testi ön test ve son test olarak uygulanmıştır. On iki haftalık uygulamanın sonunda deney grubundaki öğrencilerle yarı yapılandırılış görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde çok değişkenli varyans analizi (MANOVA), tek değişkenli varyans analizi (ANOVA), bağımsız örneklem t-testi, bağımlı örneklem t-testi ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; deney grubundaki öğrencilerin hem okuma motivasyonu hem de okuduğunu anlama puanları, ölçüm zamanı ve grup değişkenine göre (öğretim yönteminin türüne göre), ölçüm zamanı ve grup etkileşimine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Yapılan basit etki analizi sonucuna göre öğrencilerin okuma motivasyonu puanları için farklı ölçüm zamanlarında elde edilen puanlar (ön test, son test) gruplara göre karşılaştırıldığında (gruplararası karşılaştırma) deney ve kontrol grubu arasında ön test puanları açısından istatistiksel açıdan anlamlı farklılık yok iken; son test puanları açısından deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Okuduğunu anlama puanları açısından bakıldığında farklı ölçüm zamanlarında elde edilen puanlar (ön test, son test) gruplara göre karşılaştırıldığında (gruplar arası karşılaştırma) deney ve kontrol grubu arasında ön test puanları açısından istatistiksel açıdan anlamlı farklılık yok iken; son test puanları açısından deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Öğrencilerin kavram odaklı okuma öğretimi hakkında görüşlerine ilişkin elde edilen sonuçlar incelendiğinde ise, deney grubundaki öğrencilerin kavram odaklı okuma öğretiminden yararlanılmasına ilişkin görüşleri genelde olumlu yönde olduğu görülmüştür.