Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BESLENME VE DİYETETİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YAĞMUR DEMİREL
Danışman: Saniye Bilici
Özet:
Bu çalışma, özel ve devlet huzurevi ve yaşlı bakım merkezinde kalan yaşlıların beslenme
hizmetlerinden memnuniyetleri ve yaşlılara sunulan menülerin kalitesi ile yaşlıların beslenme
durumu arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amaçları ile planlanıp yürütülmüştür. Çalışma Mart-
Temmuz 2018 tarihleri arasında, İstanbul’da huzurevinde kalan, yaş ortalaması 74,65±7,10 yıl olan
toplam 120 (77’si erkek, 43’ü kadın) gönüllü yaşlı birey üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada
bireylerin genel bilgileri, sağlık bilgileri ve beslenme alışkanlıkları sorgulanmış; beslenme
hizmetlerini değerlendirmek amacıyla Beslenme Hizmetleri Değerlendirme Formu uygulanmıştır.
Yaşlıların beslenme durumlarının taranmasında Mini Nütrisyonel Değerlendirme Formu (MNA)
uygulanıp, saptanmasında 3 günlük besin tüketim kaydı alınmıştır. Yaşlı bireylerin antropometrik
ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, ulna uzunluğu, bel çevresi, üst orta kol çevresi ve boyun
çevresi) tekniğine uygun olarak araştırmacı tarafından yapılmıştır. Bireylerin makro ve mikro besin
ögesi alım miktarlarının Diyet ile Referans Alım Düzeyi (DRI) karşılama yüzdesi hesaplanmıştır.
Çalışmada, huzurevi ve yaşlı bakım merkezlerinde sunulan menülerin kalite ve yeterliliğini
değerlendirmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen Menü Kalite İndikatörleri Formu
kullanılmıştır. Bu form; organoleptik özellikler, hazırlık etmenleri, yemek çeşitliliği, diğer
etmenler, sıklık değerlendirmesi, maliyet değerlendirmesinden oluşan toplam 6 alt bölümden
oluşturulmuştur. Huzurevlerinde sunulan 21 günlük menü örnekleri ile bireylerin günlük besin
tüketimlerinin enerji ve besin ögeleri miktarları Beslenme Bilgi Sistemi (BEBİS) ile
hesaplanmıştır. Devlet huzurevindeki bireylerin beslenme hizmetlerinden memnuniyet düzeyleri
özel huzurevindeki bireylerden anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Bireylerin
beslenme hizmetlerinden memnuniyetleri arttıkça MNA puanlarının arttığı belirlenmiştir (r=0,219;
p=0,016). Ayrıca huzurevinde sunulan menülerin kalitesi ile bireylerin MNA puanları arasında
pozitif anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (r=0,164, p=0,000). Çalışmada bireylerin beslenme
hizmetlerinden memnuniyetleri ve yaşlılara sunulan menülerin kalitesinin artmasıyla, bireylerin
besin alımlarının arttığı ve beslenme durumlarının iyileştiği belirlenmiştir. Bu çalışma, yaşlılara
verilen beslenme hizmetlerinin kalitesinin iyileştirilmesi ile bireylerin beslenme durumlarına
önemli katkı sağlanacağını ortaya koymuştur.
Anahtar Kelimeler : Huzurevi, menü kalitesi, beslenme durumu