Gastrik, pankreatik ve kolorektal adenokarsinomlarda damar invazyonu ve serbest tümör depozitlerinin değerlendirilmesinde transgelin, smoothelin, smooth muscle myosin ve CD31 antikorlarının karşılaştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: BETÜL ÖĞÜT

Danışman: ÖZGÜR EKİNCİ

Özet:

Venöz invazyon, tüm tümörlerde bağımsız bir prognostik faktör olup özellikle evre II hastalarda adjuvan kemoterapi kararını etkileyebilmektedir. Bu çalışmada, CD31, SMM, transgelin ve smoothelin antikorlarının, gastrik, pankreatik ve kolorektal adenokarsinomlarda venöz invazyonun gösterilmesinde birbirlerine üstünlüklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gazi Üniversitesi Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı'nda 2007- 2015 yılları arasında tanı alan 11 Whipple, 5 total gastrektomi, 3 segmental kolektomi ve 1 low anterior rektum rezeksiyon materyaline ait 79 blokta bulunan toplam 254 odak ele alınmıştır. Yirmi hastaya ait yaş, cinsiyet, tümör yerleşim yeri, tümör çapı, histolojik tipi ve derecesi, T, N, M değerleri incelenmiştir. Olası Vİ odaklarının anatomik lokalizasyonu, histolojik özellikleri gözden geçirilmiş ve bu odaklar 3 tipe ayrılmıştır: A tipi "orphan arteriol" paterni, F tipi, eşlik eden arter yapısı olmadan, organ çevresindeki yağ dokuda serbest tümör depozitleri, X tipi, uygulanan immünhistokimyasal yöntem sonrası ortaya çıkan odaklar. Çalışmamızda 254 odağın %59,8'i A tipi, %29,1'i X tipi ve %11'i F tipidir. A tipi odakların %87,5'i, X tipi odakların %13,5'i ekstramuraldir. F tipi odaklar tanımı gereği tümü ile ekstramuraldir. İmmünhistokimyasal belirteçler öncelikle negatif (0) ve pozitif (1) olarak değerlendirilmiş, pozitif olanlar, damar yapısının çembersel çevresini pozitif boyama yeteneğinin niceliğine göre +1, +2 ve +3 olarak skorlanmıştır. Çalışmamızın sonucunda, olası Vİ odaklarının hiçbirinde smoothelin ve CD31 ile ekspresyon saptanmamıştır. Tüm odaklar toplu halde ve A ve F odakları ayrı olarak incelendiğinde transgelinin SMM'ye göre daha üstün bir belirteç olduğu görülmüştür (sırasıyla p<0,001, p=0,001 ve p=0,10). CD31 antikorunun tümörle invazyona uğramış damarlarda endotel hücresinin hasarlanmasına bağlı olarak ortadan kalktığından, smoothelin de damar düz kasında ekspresyon göstermediğinden Vİ araştırmasında kullanılmaları uygun görülmemiştir. Tümör depozitlerinde (F tipi) odakların %35,8'i hiçbir belirteçle ekspresyon göstermemiş olup %64,2'si SMM ve transgelin ile pozitiftir. Negatif olan odakların adenokarsinom tarafından tamamen ortadan kaldırılan ven duvarı ya da lenf nodu yapısı olduğu düşünülmüştür. Pozitif olan odakların ise pozitif lenf nodu ya da venöz invazyon olduğu konusunda ayırım yapılamamıştır. GİS ve pankreatik adenokarsinomlar değerlendirilirken literatürdeki veriler kullanıldığında dahi gözden kaçabilecek, ancak ek yöntemlerle gösterilebilen damar invazyonu odakları mevcuttur ve "X" olarak adlandırılmıştır. Bu çalışma H&E'nin Vİ tanısında yetersiz olduğunu ve düz kas belirteçlerinin Vİ'yi saptamadaki başarısını göstermiştir.