KATKI MADDELERİ İLE BİTÜMÜN REOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN GELİSTİRİLMESİ VE ESNEK KAPLAMA MALZEME OLUSUMUNDA PROBLEMLERİN GİDERİLMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MELTEM ÇUBUK

Danışman: METİN GÜRÜ

Özet:

Mühendislikte genis uygulama alanı bulan bitümlü malzemeler reolojik özellikleri ve termal dirençleri ile tercih edilmektedir. Esnek kaplamaların gerek stabilite gerekse performans yönünden üstün nitelikli, daha uzun ömürlü,bakım–onarım maliyeti ve gereksiniminin daha az olması arzulanmaktadır. Bu nedenle de esnek kaplamaların esas elemanlarından biri olan bitüm modifiye edilerek esnek kaplamaların performansları arttırılmaya çalısılmaktadır. Yol üst yapılarında en çok kullanılan esnek kaplamalar baslıca bitümlü baglayıcı ve agregadan meydana gelmektedir. Esnek kaplamaların niteligini belirleyen en önemli etken ise kaplamayı meydana getiren bitümlü baglayıcı ve agrega malzemelerin özelligidir. Son yıllarda, yol üst yapılarında adezyon eksikligi, tekerlek izi olusumu, çatlamalar ve soyulmalar gibi deformasyonlardan kaynaklanan sorunlar sıkça görülmektedir. Bu nedenle esnek kaplamalarda çok sık karsılasılan kusurların giderilmesinde modifiye bitüm kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Çalısmada katkı maddeleri ilave ederek bitümün modifiye edilmesi ve bu katkı maddelerinin bitümün reolojik özelliklerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıstır. Katkı maddeleri olarak ise termoset grubu polimerlerden epoksi reçinesi, fenolformaldehit, termoplastik grubu polimerlerden ticari adıyla teflon olarak bilinen politetrafloretilen (PTFE) ve Mg abietat bilesigi kullanılmıstır. Bu katkı maddelerinin bitümün reolojisi üzerine etkileri ise viskozite,penetrasyon, yumusama noktası, dinamik kesme reometresi (DSR), fark taramalı kalorimetre (DSC), döner ince film halinde ısıtma deneyi (RTFOT),basınçlı oksidasyon deneyi (PAV), asfalt çubuk egilme deneyi (BBR) ve yüzey enerjisi deneyi ile belirlenmistir. Modifiye edilmis bitümün agrega ile karıstırılarak olusturulan sıkıstırılmamıs karısımlara Nicholson soyulma deneyi uygulanarak adezyon performansları incelenmistir. Ayrıca, orjinal ve modifiye edilmis bitümler ile Marshall yöntemiyle hazırlanan karısımların stabiliteleri belirlenmistir. Deneysel çalısmalar sonunda katkıların bitümün reolojik özelliklerini gelistirdigi tespit edilmistir. Kütlece %2'lik epoksi reçine katkısı bitümün viskozitesini artırmıs, adezyon özelliklerini gelistirmis ve tekerlek izi, yorulma çatlakları, soyulma direncini ve stabiliteyi artırmıstır. Benzer sekilde kütlece %2'lik fenolformaldehit reçine katkısı bitümün viskozitesini artırmıs, adezyon özelliklerini gelistirmis ve tekerlek izi, yorulma çatlakları, soyulma direncini ve stabiliteyi artırmıstır. Kütlece %3'lük PTFE katkısı bitümün viskozitesini artırmıs, tekerlek izi ve yorulma çatlaklarına direnci artırmıstır. Mg abietat bilesigi ise bitümün adezyonunu gelistirerek soyulma direncini artırmıstır.