Kâtip Çelebi'nin İrşadü'l Hayara ile Ali Ufki Bey'in Turcarum Liturgia eserlerinin tahlili ve metni


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Abdullah Fatih Gemi

Danışman: MUSTAFA ALKAN

Özet:

17. asrın müdekkik şahsiyetlerinden Kâtip Çelebi kültür sahasında hatrı sayılır eserler kaleme almıştır. Pek bilinmeyen İrşâdü'l Hayâra ilâ Tarihü'l Yunan ve'r Rum ve'n Nasara' adlı eserinde Kadim ve Erken Modern Avrupa'nın siyasi hiyerarşik, dini ve kültürel tarihinden kesitler sunarak müslümanlara sahih bilgiler vermeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, eserin Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi'nde ve Konya İzzettin Koyunoğlu Kütüphanesi'nde bulunan nüshaları dikkate alınarak hem tahlili hem de transkripsiyonu yapılmaya çalışılacaktır. Kâtip Çelebi'nin çağdaşı Albertus Bobovius, nam-ı diğer Ali Ufki Bey ise bu asırda Osmanlı sarayında yetişen çok yönlü bir kişiliktir. Turcarum Liturgia' adlı eserinde Türklerin dini ve örfi kaidelerinden bilgiler yer almaktadır. Eserin hem İngilizce hem de Latince yayınları göz önünde bulundurularak, Türkçe'ye kazandırılması amaçlanmıştır. Bu çalışma, eserleri ve isimleri çağ aşarak kıymetlerini asırlar sonrasına taşıyan Kâtip Çelebi'nin kaleminden Avrupa'yı, Ali Ufki Bey'in gözünden Osmanlı'yı anlatmaktadır.