Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Onkoloji Bilim Dalında izlenen hastaların ve annelerinin anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğunun değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: EZGİ ÖZLEM ÖZMEN

Danışman: ARZU OKUR

Özet:

Amaç: Çocuk Onkoloji hastalarındaki ve onlara bakım veren annelerindeki anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğunun (TSSB), sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Hastalar ve Yöntem: Çalışmamızda Gazi Üniversitesi Çocuk Onkoloji Bölümünde maliynite tanısı ile takipli 8-18 yaş aralığındaki aktif tedavi gören ve remisyonda izlenen hastalar ve anneleri (n:122) örneklem grubu olarak alınmıştır. Kontrol grubu olarak ise genel çocuk polikliniğine başvuran sağlıklı çocuklar ve anneleri (n=60) anksiyete, depresyon ve tükenmişlik açısından karşılaştırılmıştır. TSSB karşılaştırması için travma öyküsü olan çocuk ve anneleri (n:30) ikinci kontrol grubu olarak alınmıştır. Hasta grubu; aktif hastalar ve remisyon hastaları kendi aralarında, hasta grubu ve kontrol grubu da kendi aralarında karşılaştırılarak anksiyete, depresyon ve TSSB açısından değerlendirilmiştir. Annelere ve çocuklara anketler klinisyen eşliğinde uygulanmış ve ölçek formları; klinisyen, çocuk psikiyatristi ve psikolog eşliğinde değerlendirilmiş ve anket sonuçları istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. Bulgular: Hasta grupta; aktif tedavi alanlar ile remisyondakiler arasında depresyon anksiyete ve TSSB açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır. Hasta grup çocukları anlamlı olarak daha fazla depresif ve kaygılı olarak saptanmıştır. Aktif tedavi gören hasta grubu annelerinde, remisyondaki hasta grubu annelerine göre daha fazla durumluluk kaygı ve TSSB tanısı saptanmış olup, tükenmişlik düzeyleri arasında fark saptanmamıştır. Hasta grubu anneleri, sağlıklı kontrol grubu annelerine göre daha fazla kaygılı, depresif ve tükenmiş olarak saptanmıştır. Aktif tedavi gören hasta grubunda, travma öyküsü olan sağlıklı kontrol grubundan daha fazla travma sonrası stres belirtisi ve TSSB tanısı olduğu görülmüştür. Benzer şekilde, aktif tedavi gören çocukların anneleri de travma öyküsü olan kontrol grubu annelerinden daha fazla TSSB tanısı almıştır. Hasta grubunun anneleri ile çocuklarının depresyon, anksiyete ve TSSB açısından korelasyonlarına bakılmıştır. Anne çocuk arasında depresyon açısından korelasyon saptanmamışken, anksiyete ve TSSB açısından pozitif yönde korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Bu bulgular, pediatrik kanserin hem çocuklarda hem de annelerde önemli bir stres faktörü olduğuna işaret etmektedir. Klinisyenler, zorlu tedavi sürecindeki kanserli çocukların psikiyatrik semptomlarının farkında olmalıdırlar. Psikososyal destek tıbbi tedavi ile eş zamanlı uygulanmalıdır. Bakımveren ebeveynlere de eş zamanlı psikolojik değerlendirme yapılmalı ve psikolojik destek sağlanmalıdır.