Kırsal alanların korunarak kalkınmasında ve planlanmasında bir araç olarak arazi toplulaştırması: Avrupa Birliği-Türkiye karşılaştırması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE TEMEL

Danışman: Kübra Cihangir-Çamur

Özet:

Arazi toplulaştırması, arazi parçalanmasını gidermek ve dağınık tarım topraklarının birleştirilmesi amacıyla Avrupa Birliği ülkelerinde 1550'li yıllardan, Türkiye'de ise 1960'lı yıllardan bu yana uygulanmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, tarımsal üretimdeki verimlilik artışının ve kırsal alanlarda ekolojik yapının korunarak sürdürülebilirliğin sağlanması, kırsal kalkınmanın bir aracı olarak arazi toplulaştırmasının kullanılmasına ilişkin Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde ve Türkiye'deki yaklaşımlara yönelik değerlendirmelerin yapılması, Türkiye için kırsal alanların daha etkin kullanımı ve planlanmasına yönelik kullanılabilecek yeni önerilerin geliştirilmesidir. Bu çalışma ile arazinin insan faaliyetlerinin temel mekanı olduğu savından hareketle, bunun sürdürülebilirliğinin sağlanmasında önemli bir araç olarak görülen arazi toplulaştırması ve kırsal kalkınmanın planlama ile ilişkisinin sağlanabilirliği araştırılmıştır. Çalışmada literatür taraması yapılarak, Avrupa Birliği ülkelerindeki ve Türkiye'deki arazi toplulaştırmasına yönelik yaklaşımlar incelenmiş, kurumsal yapı ve yasal mevzuatın nasıl işlediği ve toplulaştırma sonucu tarımsal verimin ne oranda değiştiği AB ülkeleri ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışma sırasında Türkiye'de arazi toplulaştırması uygulamasının yürütücü kurumlarından olan Tarım Reformu Genel Müdürlüğü'nden istatistiki bilgi ve konuyla ilgili doküman sağlanmıştır. Ayrıca üniversitelerin Ziraat Fakültesi'nin ilgili ana bilim dalında konuyla ilişkili tez çalışmalarının yapıldığı görülmüştür ve bu kaynaklardan yararlanılmıştır. Avrupa Birliği ülkelerinde ve Türkiye'deki arazi toplulaştırması uygulamalarına ilişkin yayınlara internet ortamından da erişilebilmektedir. Çalışmada, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü'nde görev alan, arazi toplulaştırması çalışmaları konusunda deneyimlere sahip kişilerle görüşülerek Delphi Tekniği uygulaması ile anket çalışması yapılmıştır. Uygulama internet üzerinden yapılmış, Delphi sürecinde ardışık anketler kullanılmıştır. Katılımcıların vermiş oldukları cevaplar neticesinde Türkiye'de uygulanan arazi toplulaştırmasının sorunları genel olarak ortaya konmuştur. Tez çalışmasının sonucu olarak, Türkiye'deki arazi toplulaştırması çalışmalarının Avrupa Birliği ülkelerindeki gelişme düzeyinde olmadığı görülmüştür.