Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tevfik Koçak
Danışman: EDA KÖKSAL
Özet:Bu çalışma, Tip 2 diyabetli bireyler ile yaş ve beden kütle indeksi benzer olan sağlıklı bireylerin diyet enerji yoğunlukları, beslenme durumları ve yaşam tarzı değişkenlerinin karşılaştırılması ve glisemik kontrol ile ilişkisinin değerlendirilmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmaya yaşları 45-65 yıl aralığında olan 44 Tip 2 diyabetli 44 sağlıklı olmak üzere toplam 88 gönüllü kadın birey alınmıştır. Bireylerin genel özellikleri, sağlık ve hastalık bilgileri, stres durumu ve sirkadiyen ritim düzeni ile fiziksel aktivite düzeyleri sorgulanmıştır. Bireylerin antropometrik ölçümleri ve vücut bileşimleri alınmış, bazı biyokimyasal bulguları (HbA1c, açlık plazma glukozu, insülin, total kolesterol, HDL-K ve LDL-K trigliserid, C-peptid ve 1,5 anhidroglusitol) analiz edilmiş, besin alımları ve beslenme alışkanlıkları 3 günlük besin tüketim kaydı ile sorgulanmıştır. Tip 2 diyabetli bireylerin HbA1c, açlık plazma glukozu, insülin, HDL kolesterol, trigliserit ve HOMA-IR düzeyleri kontrol grubundan anlamlı düzeyde yüksektir (p<0,05) ve diyabetli bireylerin HbA1c ve açlık plazma glukoz düzeyi ile 1,5-anhidroglusitol düzeyi arasında negatif yönlü ilişki saptanmıştır (sırasıyla r=-0,693; r=-0,485; p<0,05). Tip 2 diyabetli ve sağlıklı bireylerin antropometrik ölçümleri ve vücut bileşimleri ile 1,5-anhidroglusitol seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir (p>0,05). Tip 2 diyabetli bireylerin vücut ağırlığı, boyun çevresi, bel çevresi, BKI, vücut yağ oranı, ve yağsız vücut kütlesi seviyeleri ile sirkadiyen ritim düzeni arasında negatif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur (sırasıyla r=0,401; r=0,307; r=0,298; r=0,311; r=0,300 r=0,441; p<0,05). Grupların 1,5 Anhidroglusitol düzeyleri ile stres durumu, fiziksel aktivite ve sirkadiyen ritm düzeyi arasında ise anlamlı ilişki saptanmamıştır (p>0,05). Grupların enerji alımları arasında anlamlı fark bulunmazken; Tip 2 diyabetlilerin protein, karbonhidrat, çoklu doymamış yağ asidi, posa, A vitamini, B1 vitamini, riboflavin, B6 vitamini, folat, C vitamini, kalsiyum, potasyum, magnezyum ve demir alımları sağlıklı bireylerden istatistiksel olarak yüksektir (p<0,05). Tip 2 diyabetli bireylerin makro ve mikro besin öğesi alımları ile kısa süreli glisemik kontrol göstergesi olan 1,5 Anhidroglusitol arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır (p>0,05). Tip 2 diyabetli bireylerin katı besinlerden gelen diyet enerji yoğunlukları kontrol grubunu oluşturan bireylerden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşük bulunmuştur (p<0,05). Grupların biyokimyasal parametreleri, antropometrik ölçümleri ve vücut bileşimleri ile diyet enerji yoğunluğu ve öğünler arası süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç olarak, 1,5-Anhidroglusitol, orta veya kısa süreli glisemik dalgalanmayı göstererek glisemik kontrolü yansıtmaktadır. Ancak 1,5 Anhidroglusitolün yaşam tarzı değişikliklerine etki ederek glisemik kontroldeki rolünü belirlemek amacıyla daha uzun takipli, sürekli glukoz takip cihazı ile kombine, örneklem sayısı yüksek ve kapsamlı araştırmaların planlanıp yürütülmesi yararlı olacaktır.