BİYOLOJİ ÖĞRETİMİNDE BİLGİSAYAR ANİMASYONLARININ KULLANILMASININ ÖĞRENCİLERİN BAŞARI, TUTUM VE KAVRAM YANILGILARI ÜZERİNE ETKİSİ (HÜCRE KONUSU ÖRNEĞİ)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Yakışan

Danışman: MUSTAFA YEL

Özet:

Bu çalışmanın amacı ogretmen adaylannın hiicre konusu ile ilgili sahip olduklan kavram yanılgılannı tespit etmek ve animasyonlarla zenginleştirilerek yapılacak bilgisayar destekli biyoloji ogretiminin; ogretmen adaylannın hiicre konusunda sahip olduklan kavram yamlgılan, akademik başanlan ve biyoloji dersine karşi tutumlan iizerine etkisini araştırmaktır. Araştırmaya iiniversite birinci sınıfta ogrenim gören 97 ogretmen adayı katılmıştır. Araştırmada nicel veriler hiicre konusu başan testi ve biyoloji tutum ölçeği ile nitel veriler ise deney ve kontrol gruplanndan se9ilen 12 ogrenci ile yapılan miilakatlar aracihgiyla toplanmıştır. Araştırmada deney ve kontrol gruplan oluşturulmuş, hiicrede ge9en difiizyon, osmoz, aktif taşima, kolaylaştinlmış difiizyon vb olaylar ile protein sentezi ve mitoz-mayoz hiicre böliinmesi konulan deney grubundaki ogrencilere hazırlanan bilgisayar animasyonlan ile isjenirken, kontrol grubundaki ogrencilere ise diiz anlatım, soru cevap yöntemleri kullamlarak işlenmiştir. Araştırmada elde edilen nicel veriler arasındaki farkın anlamhhgi t-testi ile analiz edilmiş, tablo ve grafiklerle gösterilmiştir. Miilakatlardan elde edilen nitel verilerin analizinde i9erik analizi yapılmıştır. Nitel veriler ogretmen adaylannda tespit edilen kavram yamlgılanna göre bilgisayar programı aracihgiyla kodlanmış, daha sonra kodlar temalar altında diizenlenerek yorumlanmıştır. Ogretmen adaylanndan ön miilakatlarda elde edilen verilerde tespit edilen kavram yamlgılan son miilakatta elde edilen verilerle karşilaştinlmış, ogretmen adaylannın kavram yamlgılanndaki değişim tablo ve grafiklerle gösterilerek yorumlanmıştır. Araştırmanm sonuçlanna göre; Deney ve kontrol gruplannın hiicre konusu ile ilgili akademik başanlan arasında uygulama sonunda anlamh bir fark bulunmuştur. Bu anlamh farkhhk deney grubu lehine olup, animasyonlarla öğretimin ogrencilerin akademik başanlannı artırdıgi tespit edilmiştir. Uygulama sonunda deney ve kontrol gruplannın biyolojiye yönelik tutumlan arasında anlamh fark tespit edilememiştir. Bilgisayar destekli biyoloji öğretiminin ogrencilerin biyolojiye yönelik tutum puanlannda geleneksel yönteme oranla daha fazla artıs. sağlamasına rağmen bu artıs. istatistiksel olarak anlamh değildir. Yapılan miilakatlardan elde edilen nitel veriler analiz edildiğinde ogretmen adaylannın uygulama öncesinde protein sentezi ve hiicre böliinmeleri ile ilgili 18 tema altında 90k sayıda kavram yamlgılanna sahip olduklan tespit edilmiştir. Son miilakatlardan elde edilen nitel veriler analiz edilerek ön miilakattaki verilerle karşilaştınldıginda kontrol grubundaki ogretmen adaylannın uygulama öncesinde sahip olduklan kavram yamlgılanna biiyiik oranda son miilakatta da sahip olduklan tespit edilmisjir. Ancak deney grubundaki ogretmen adaylan ön miilakatta kontrol grubundaki ogretmen adaylanna yakın sayıda kavram yamlgılanna sahip iken son miilakatta bu kavram yamlgılannı neredeyse tamamen giderdikleri tespit edilmisjir. Buna göre animasyonlarla zenginleştirilerek yapılan bilgisayar destekli biyoloji ogretimi ogrencilerin kavram yanılgılannın giderilmesinde etkili olduğu sonucuna ulaşilmıştır. Deney grubundaki ogrencilere animasyonlarla yapılan ogretimi nasıl bulduklan sorusuna ogrencilerin tamamına yakını bu tiir ogretimi beğendiklerini ve anlamalanna olumlu katkısimn olduğunu belirtmişlerdir. Araştırmanm sonuçlanna bağlı olarak önerilerde bulunulmuştur.