GAZLAR KONUSUNUN LİSE ÖĞRENCİLERİNE BİLİMSEL TARTISMA (ARGÜMANTASYON) ODAKLI YÖNTEM İLE ÖĞRETİMİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sevinç Nihal YEŞİLOĞLU

Danışman: FİTNAT KÖSEOĞLU

Özet:

Bir çok arastırmacı tarafından fen eğitiminde bilimsel tartısma yöntemi ile öğretimin önemine giderek artan bir sekilde vurgu yapılmasına rağmen, bilimsel tartısma ile öğretim fen sınıflarında son derece az uygulanmaktadır. Uygulama azlığının sebepleri arasında fen öğretmenlerinin geleneksel yöntemlere olan bağlılığı, öğretmenlere bilimsel tartısma ile öğretim konusunda hizmet içi eğitimin verilmemesi yada verilen eğitimlerin azlığı, bu öğretim metodunun nasıl uygulanabileceği konusundaki örnek materyal sayısının yetersiz olması ve bilimsel tartısma ile öğretim yönteminin etkililiğini inceleyen deneysel çalısmaların az olması gösterilebilir. Bununla beraber fen eğitiminin amaçlarından biri olan bilimin ve dünyanın doğası hakkındaki bilgileri yapılandırma sürecinde bilimi öğrenenler olarak bireylerin bilimsel tartısma ile nasıl mesgul oldukları konusunda da çok az sey bilinmektedir. Bu çalısmanın amaçlarından birisi bilimsel tartısma yöntemi ile öğretimin 10. sınıf öğrencilerinin gazlar konusundaki kavramları anlamalarına, kavram ve prensiplerle ilgili algoritmik soruları çözebilme basarılarına ve kimyaya yönelik tutumlarına etkilerini incelemektir. Çalısmanın diğer amacı bilimsel tartısma odaklı ders materyallerinin öğrencilerin bilimin doğası ile ilgili anlayıslarına etkilerini inceleyerek, onların elestirel düsünme becerilerini gelistirmek, bilime ve bilimsel bilgiye elestirel bir gözle bakmalarını sağlamak ve varsa bilimin doğası ile ilgili yanlıs kavramalarını gidermektir. 2006-2007 eğitim-öğretim yılının birinci döneminde yapılan bu çalısmanın örneklemini Ankara Aydınlıkevler Anadolu Lisesi'ndeki 10. sınıflardan iki subede öğrenim gören öğrencilerden toplam 54 öğrenci olusturmustur. Örneklem kolay ulasılabilir örneklem metoduyla seçilmis ve çalısmaya katılan her iki sınıftaki öğrencileri değistirme imkanı olmadığından sınıflardan biri deneysel biri kontrol grubu olarak rasgele belirlenmistir. Çalısmada yarı deneysel öntest-sontest kontrol grubu dizaynı kullanılmıstır. Kontrol grubunda (26 öğrenci) geleneksel öğretim metodu kullanılırken deneysel grupta (28 öğrenci) bilimsel tartısma metodu kullanılmıstır. Bu çalısmanın verileri nicel verilerden olusmaktadır. Nicel veriler bes ölçüm aracı:1) Gazlar Kavram Testi 2) Gazlar Basarı Testi 3) Bilimsel Bilginin Doğası Ölçeği 4) Kimyaya Karsı Tutum Ölçeği 5) Bilimsel İslem Beceri Testi kullanılarak toplanmıstır. Bu çalısmanın hipotezlerini test etmek için t-testi, kullanılmıstır. Analiz sonuçları, bilimsel tartısma metodu ile eğitim verilen öğrencilerin basarılarının ve kavramsal değisimlerinin geleneksel öğretim ile eğitim gören öğrencilerden daha yüksek olduğunu göstermistir. Deneysel ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin kimyaya karsı tutumları ve bilimin doğası ile ilgili anlayısları arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüstür. Bu çalısmanın bulguları ısığında 10. sınıf öğrencilerinin gazlar konusundaki kavramları anlamalarına, bu konudaki kavram ve prensiplerle ilgili algoritmik soruları çözebilme basarılarına, bilimsel tartısma metoduyla öğretimin daha etkili olacağı sonucuna varılabilir.