Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NESLİHAN ÖZTÜRK
Danışman: Dilek Ergönenç
Özet:
Bu araştırmanın amacı, belirlenen dil bilgisi kitapları çerçevesinde kelime türleri hususunda gramer terimlerini, onların işlevlerini belirlemek ve gramer terimlerini tanıklarla zenginleştirmektir. Nitel araştırma yöntemlerinden tarama modelinin kullanıldığı çalışmada verilerin toplanması aşamasında doküman incelemesi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın evreni, 1876-1923 yılları arasında yayımlanan dil bilgisi kitaplarıdır. Çalışmanın örneklemini ise belirlenen dil bilgisi kitaplarında yer alan terimler ve bu terimlerin işlevleri oluşturmaktadır. Bu bağlamda yirmi bir adet gramer kitabı ele alınmıştır. Dokümanlar yeni harflere aktarılmış dil bilgisi kitaplarından ve bu kitaplarla ilgili yazılmış makale ve tezlerden oluşmaktadır. Ayrıca geçmişle günümüz arasında köprü kurmak amacıyla çalışmanın kavramsal çerçeve bölümünde, Latin alfabesinin kabulünden günümüze kadar olan zaman içinde kaleme alınan çeşitli dil bilgisi kitaplarındaki terimler, işlev ve tanıklarıyla birlikte incelenmiştir. Araştırmanın veri analizinde kapsamlı bir içerik çözümlemesi yapılmıştır. Bulgular ve yorum bölümünde, incelenen dil bilgisi kitaplarında yer alan isim, sıfat, zamir, fiil, fiilimsi, zarf, edat, bağlaç ve ünlem gibi kelime türleriyle ilgili terimlere, bu terimlerin görevlerine ve terimlerle alakalı tanıklara yer verilmiştir. Terimler, ana başlık ve alt başlıklar hâlinde sistemli olarak incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda eserlerde dilin yapısının ve işleyişinin günümüzden çok uzak olmadığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler : Türk dili, Türk dili grameri, Dil bilgisi, Gramer terimleri.