Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BETÜL BERKAY
Danışman: Ayşe İriz
Özet:
Berkay B., Tükürük bezi neoplazmlarında Helicobacter
pylori varlığının değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kulak
Burun Boğaz Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Ankara, 2020.
Helicobacter
pylori(HP) mikro-aerofilik, spiral şekilli, gram negatif bir bakteridir. HP’nin
oksidatif stresi ve inflamatuar sitokin cevabını artırarak neoplazik ya da non-neoplazik,
yaşam kalitesini azaltan çok sayıda hastalığın patofizyolojisinde rol aldığı
ispatlanmıştır. İlk tanımlandığı klasik kolonizasyon alanı gastrik mukozadaki
yoğun ve detaylı araştırmaların ışığında, Helicobacter pylori’nin yol açtığı ekstra-gastrik
patojenite ve virülans da daha anlaşılır hale gelmiştir. Epidemiyolojik, analitik, prospektif,
olgu-kontrol niteliği taşıyan bu araştırma, HP’nin tükürük bezi parankimindeki
varlığını ve karsinojenik etkilerini sorgulamayı amaçlamıştır. Ocak 2019 - Ocak
2020 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz
Baş-Boyun Cerrahisi’ne başvurarak tükürük bezinin eksizyonu planlanan ve kabul
kriterlerine uyan 56 hasta, prospektif şekilde araştırmaya alınmışlardır. Çalışma;
olgu grubu olarak primer tükürük bezi neoplazmına sahip 41 katılımcıya ek,
kontrol grubu olarak sialolithiazis ve tükürük bezi parankiminin salim olduğu
lenfatik metastaz nedeni ile opere edilen 15 katılımcı ile dizayn edilmiştir. 56
hastanın her biri Gastroözefageal Reflü Anketi (GÖRA) ile gastroözefageal
hastalık varlığını değerlendirmek amacıyla skorlanmıştır. Hastaların daha
önce antijenik bir HP suşu ile karşılaşıp karşılaşmadıkları serolojik olarak
ELISA yöntemi ile belirlenmiştir. Katılımcıların tükürük bezleri eksize
edildiği anda spesmenlerin cerrahi sınır - nihai doku bütünlüğü bozulmaması
sağlanacak şekilde, spesmenden sekiz milimetreküplük kor biyopsi alınmıştır. Ex
vivo şekilde elde edilen biyopsinin yarısı, Warthin-Starry gümüş bazlı boyama
(WS) ile histokimyasal olarak çalışılmış; kalan yarısı da hızlı üreaz testine(HUT)
sokulmuştur. GÖRA skorları, seroloji ve dokuda HP’nin
histokimyasal tespit yöntemleri birbirleriyle karşılaştırıldığında aralarında
istatistiksel açıdan anlamlı şekilde ilişki olduğu tespit edildi (p<0.001). Primer
tükürük bezi tümörüne sahip tüm vakaların toplandığı olgu grubunda, kontrol
grubuna göre hem Warthin Starry yardımı ile histokimyasal, hem de Hızlı Üreaz
testi yardımı ile biyokimyasal olarak istatistiki açıdan anlamlı şekilde dokuda
daha sık Helicobacter pylori varlığı tespit edilmiştir(p:0.03). Mukoepidermoid
karsinom (MEK) ve Adenokarsinoma vakalarından oluşan malign alt grup,
Pleomorfik Adenoma ve Warthin tümörden oluşan benign alt grup ile
karşılaştırıldığında; MEK ve Adenokarsinoma’dan oluşan malign alt grupta hem
histokimyasal hem de hızlı üreaz testi ile istatistiki olarak anlamlı şekilde
Helicobacter pylori daha sık tespit edilmiştir(p:0.042). Kesin bir kanıya
varabilmek için daha fazla hasta ile detaylı moleküler çalışmalar yapılmasına
olan ihtiyaç ile birlikte bu çalışma, tükürük bezlerinde Helicobacter pylori
varlığı ve karsinojenitesini araştıran literatürdeki ilk araştırma olma
niteliği taşır. Araştırma sonucu elde edilen veriler ve onların analizi sonucu,
tıpkı ekzokrin vasıflı bir bez olan mide gibi; tükürük bezlerinde de neoplazm gelişiminde
Helicobacter pylori’nin karsinojenik özelliğinin rolü olabileceği sonucuna
ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Tükürük bezi; Helicobacter
pylori; Hızlı Üreaz Testi; Warthin-Starry