Yarı iletken nanoparçacık sentezinde yöntem geliştirme ve analitik uygulamaları


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: TÜLAY OYMAK

Danışman: NUSRET ERTAŞ

Özet:

Yarı-iletken nanokristallerin, CdSe ve CdTe, sulu ortamda ve oda sıcaklığında hidrür oluşturma düzeneği ile sentezine yönelik yöntem önerilmiştir. Önerilen ve literatürden alınan yöntemler ile sentezlenmiş yarı-iletken nanoparçacıklar öncelikle luminesans spektroskopisi ile karakterize edilmiştir. Dar bantlı floresans emisyon spektrumuna sahip olan yarı-iletken nanokristallerin, transmisyon elektron mikroskobu, taramalı elektron mikroskobu ve enerji dispersif X-ray analizi ile daha detaylı karakterizasyonları yapılmıştır. Kuantum noktacığı özelliği taşıyan CdTe, bifonksiyonel nanokompozit, CdTeFe3O4, sentezinde ve analitik uygulamalarda kullanılmıştır. Bifonksiyonel nanokompozit materyalin parçacık boyutu 12,5 nm olarak ölçülmüştür. Manyetik özellikleri ve kristal yapısı incelendiğinde, 8 emu/g manyetizma ile karakteristik süper-paramanyetik davranışı, maksimum emisyon dalga boyu 702 nm de, 75 nm etken bant genişliği ile quantum noktacığı özelliği gösterdiği gözlenmiştir. Klasik yöntemle sentezlenen CdTe, analitik uygulama olarak su numunelerinde cıva, farmasötik preparatta tiyomersal, dekstroz numunesinde gilkoz ve serum numunesinde üre tayinine uygulanmıştır. Tayinlerde cıva tiyomersal ve glikoz için kuantum noktacıklarının floresans sinyali izlenirken üre tayininde fosforesans sinyali izlenmiştir. Cıva tayininde doğrusal aralık 4 x 10-7- 20 x 10-7 M gözlenebilme sınırı 0,6x 10-10 M, tiyomersal tayininde doğrusal aralık 8 - 80 mg/L gözlenebilme sınırı 1,5 mg/L, glikoz tayininde doğrusal aralık 5 x10-4 -50 x10-4 M gözlenebilme sınırı 5 x 10-5 M, üre tayininde ise doğrusal aralık 4-40 mg/L, gözlenebilme sınırı 0.54 mg/L olarak bulunmuştur. Tayinlerde doğruluk cıva için geri kazanım ile glikoz ve tiyomersal için etiket değerleri ile üre için ise referans yöntem ile test edilmiştir. Ardışık ölçümlerin kesinliği yüzde bağıl standart sapma cinsinden % 5 in altındadır.