Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FİLİZ SELEN
Danışman: Ülkü Polat
Özet:
Bu çalışma, tip 2 diyabet tanılı bireylerde, web tabanlı tip 2 diyabet eğitiminin diyabet öz
yönetimi üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmış kontrol gruplu müdahale
çalışmasıdır. Çalışma Çorum ili Merkez ilçesinde bulunan Hitit Üniversitesi Eğitim ve
Araştırma Hastanesi Diyabet Eğitim Birimi’nde yürütülmüştür. Örneklem büyüklüğü
sayısı hesaplanması için HbA1c değerinde 2 birim düşüş değişimi öngörülerek (α=0,05;
β=0,90) güç analizi ile minimum 68 kişi olarak hesaplanmış olup çalışma 75 kişi
(müdahale 38, kontrol 37) ile tamamlanmıştır. Veriler web sitesi üzerinden hasta tanıma
formu, diyabette öz yönetim algı skalası, diyabet tutum, öz bakım gücü ölçekleri ve
HbA1c, HDL, LDL değerleri takip edilmiş olup eğitim ve danışmanlık sağlayarak elde
edilmiştir. Müdahale grubu araştırmacı tarafından geliştirilen web tabanlı eğitim ve izlem
sitesi üzerinden takip edilmiş olup kontrol grubuna araştırmacı tarafından herhangi bir
girişim yapılmamıştır. Müdahale ve kontrol gruplarının HbA1c, HDL, LDL değerleri,
diyabette öz yönetim algı skalası, diyabet tutum ve öz bakım gücü ölçekleri çalışmanın
üçüncü ve altıncı aylarında değerlendirilmiştir. Araştırma için İl Halk Sağlığı
Müdürlüğü’nden, araştırmayı kabul eden bireylerden ve etik kuruldan yazılı izin alınmıştır.
Çalışmanın verileri sayı, yüzde, ortalama, pearson ki-kare, independent t testi, tekrarlı
ölçümlerde varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Yapılan istatistik analizlere göre
müdahale ve kontrol grubu arasında HbA1c ve LDL değerlerinde istatistiksel anlamlı
düşüş, diyabet öz yönetim algı skalası, diyabet tutum ölçeği ve öz bakım gücü ölçekleri
puan ortalamalarının son test değerlerinde anlamlı fark bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar,
web tabanlı eğitim ve izlem çalışmalarının tip 2 diyabet tanılı bireylerin diyabet öz
yönetim becerisinin artırılmasında, HbA1c değerlerinin düşürülmesinde etkin olduğunu
göstermektedir. Web tabanlı tip 2 diyabet eğitiminin, diyabet yönetimini sağlamak için
sağlık bakım hizmetlerinde tamamlayıcı bir araç olarak kullanılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler : Web Tabanlı Eğitim, Online Eğitimi, Diyabet, HbA1c, Öz Yönetim,
Hemşirelik