Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BUKET DEDEOĞLU ORHUN
Danışman: İHSAN KALENDEROĞLU
Özet:Araştırmada, çocuk edebiyatı yazarlarının görüşlerine göre estetik ölçütleri belirlemek ve çocuk edebiyatı eserlerini, belirlenen ölçütler bağlamında değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırmanın birinci alt amacı, çocuk edebiyatı yazarlarının görüşlerine göre çocuk edebiyatında estetik ölçütlerin belirlenmesidir. Çocuk edebiyatında estetik ölçütler olgusuna odaklanan bu alt amaç olgu bilim deseni ile tasarlanmıştır. Bu bağlamda kartopu örnekleme tekniği ile toplam 13 çocuk edebiyatı yazarına ulaşılmıştır. Araştırmada çocuk edebiyatında estetik ölçütlerin belirlenmesi amacıyla “yarı yapılandırılmış görüşme formu” geliştirilmiştir. “Yarı yapılandırılmış görüşme formu” aracılığıyla elde edilen veriler, NVivo 8.0. Paket Programı kullanılarak içerik analizi yaklaşımına göre analiz edilmiştir. Araştırmanın ikinci alt amacı, çocuk edebiyatı eserlerini belirlenen ölçütler bağlamında değerlendirmektir. Bu amaç için doküman analizi deseninden yararlanılmıştır. Bu alt amaç doğrultusunda, ölçüt örnekleme tekniği ile Sevim Ak'ın "Vanilya Kokulu Mektuplar" adlı eseri belirlenmiştir. Çocuk edebiyatı eserinin değerlendirilmesi amacıyla “estetik ölçütler kontrol listesi” geliştirilmiştir. Araştırmada ilgili çocuk edebiyatı eserinin estetik ölçütlere göre değerlendirilmesi NVivo 8.0. Paket Programı kullanılarak betimsel analiz yaklaşımına göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın birinci alt amacından elde edilen verilere göre çocuk edebiyatındaki estetik ölçütlerin; "Eser çocuğun gelişim düzeyine uygun olmalı", "Eserin dili güçlü olmalı", "Eserin konusu, kurgusu nitelikli olmalı", “Eser çocuğa düşünme becerisi kazandırmalı”, “Eserin dış yapı özellikleri nitelikli olmalı", "Eser çocuğun dil becerilerinin geliştirilmesine destek olmalı", "Eser dil, anlatım, konu, biçim vb. özellikler açısından tutarlı olmalı", "Eser sanat algısı oluşturmalı", "Eser türüne özgü özellikler taşımalı”, ”Eserin öğretici yönü olmalı" ve "Eser ideolojik söylemlerden uzak olmalı" olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın ikinci alt amacından elde edilen verilere göre ise; “Vanilya Kokulu Mektuplar” adlı eserin estetik ölçütleri genel anlamda karşıladığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak eserde kullanılan Kıymık, Baldudak, Arapsaç, Bay Tırtır gibi lakapların kullanılmasının ve aşkın ön planda olmasının çocuğun duyuşsal, bilişsel ve kişilik gelişimleri açısından uygun olmadığı; Arapsaç lakabının düşünme becerisi bağlamında ön yargı taşıdığı ve bazı ifadelerin anlamının kapalı olduğu, dilinin açık, yalın olmadığı sonucuna varılmıştır