Radyoaktif maddelerin karayolunda taşınması ile ilgili ADR prosedürlerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATİH TEMEL

Danışman: ŞULE COŞKUN CEVHER

Özet:

Enerji üretimi, tıbbi ve endüstriyel uygulamalar Radyoaktif maddelerin en yoğun kullanım alanları olarak bilinmektedir. Radyoaktif maddelerin sahip oldukları tehlike potansiyelinin bilinmesine rağmen enerji ihtiyacındaki sürekli artış, söz konusu radyoaktif kaynakları vazgeçilmez kılmaktadır. Bir olumsuzluk anında radyoaktif kaynaklı enerji üretiminin canlılar ve çevre üzerindeki etkisi, bu süreçteki bütün aşamalarda yüksek güvenlik önlemlerinin alınmasını zorunlu kılmaktadır. Bu süreç içerisinde şüphesiz en önemli aşamalardan birisi de ulaştırma ve taşımacılık faaliyetlerini kapsayan evredir. Radyoaktif davranış sergileyen maddelerin kullanım alanlarına, imha veya atık depolama alanlarına ulaştırılması; kamuoyunun ve doğanın kabul edebileceği güvenlik seviyeleri kapsamında son derece dikkatle gerçekleştirilmelidir. Bu kapsamda tehlikeli maddelerin yer değiştirmesi faaliyetleri Ulusal ve Uluslararası alanda belirlenen prosedürler dahilinde hazırlanan yasal düzenlemeler ile koruma altına alınmışlardır. Karayolunda tehlikeli maddelerin taşınmasına yönelik bu prosedürler; Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından düzenlenen ve Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu Taşınmasına Dair Avrupa Anlaşması (ADR) adı altında hazırlanan bir konvansiyon ile belirlenmiştir. Bu çalışma ile; radyoaktivite ve önemi ile kullanım alanlarına yönelik bilgiler ele alınarak, karayolu taşımacılığındaki güvenlik parametresinin önemi ile Ülkemiz ADR prosedürleri ve Kanada ülkesinin tehlikeli madde taşımacılığı konusunda göndericinin bazı sorumlulukları incelenmiş ve kıyaslanmıştır.