Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMA DOĞANER
Danışman: Yeter Kitiş
Özet:
Bu çalışma Erzurum’da Aile Sağlığı Merkezine başvuran kadınlarda sağlık okuryazarlık düzeyinin ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amacıyla kesitsel araştırma modelinde yapılmıştır. Ayrıca çalışmada koruyucu sağlık davranışları ile sağlık okuryazarlık düzeyi arasındaki ilişki de incelenmiştir. Erzurum ilinde Merkeze bağlı aile sağlığı merkezleri arasından rastgele seçilen Abdurrahman Gazi Aile Sağlığı Merkezi ve Ceylanoğlu Aile Sağlığı Merkezine herhangi bir sağlık hizmeti almak için başvuran 18-64 yaş arası 600 kadın birey araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma verileri Demografik Bilgiler ve Koruyucu Sağlık Hizmeti Kullanımı Soru Formu ve Yetişkin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Kolmogorov-Smirnov, Shapiro-Wilk ve Mann- Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan kadınların %82’si 18-44 yaş aralığında, %10,5’ inin okuryazar olmadığı, %76,7’sinin evli, %66,2’sinin ev hanımı, %44,3’ünün il merkezinde ikamet ettiği ve %63,5’inin orta düzey gelir durumuna sahip olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin %74,7’ sinin internet kullandığı, %72,7’sinin hiç sigara içmediği, %3,5’inin düzenli egzersiz yaptığı ve %78,4’ünün ambalajlı gıdaların son kullanma tarihlerine baktığı belirlenmiştir. YSOÖ puan ortalaması 13,43 olarak belirlenmiştir. Bu puan 2014 Türkiye SO anket araştırmasında elde edilen kadınların puan ortalamasına (12,6) yakındır. SO puanı ile yaş, eğitim durumu, medeni durum, gelir durumu, meslek ve ikamet edilen yer arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca sigara kullanımı, egzersiz spor yapma, düzenli doktor kontrolü ve ambalajlı gıda satın alırken ürün etiketine bakma gibi koruyucu sağlık davranışları ile sağlık okuryazarlık düzeyi arasında da anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak çalışma örnekleminde SO düzeyi düşüktür. Bu nedenle SO'nun geliştirilmesi için kültürel yapı ve sosyo demografik özellikler dikkate alınarak planlama yapılması önerilir.
Anahtar Kelimeler
Sağlık okuryazarlığı; kadın, sağlık davranışlar; Sağlığı geliştirme