Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gülden Akdağ Gürsoy
Danışman: MUSTAFA AYDOĞDU
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu araştırmanın amacı, alan ile ilişkilendirilmiş uygulamalı ölçme ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme okuryazarlıklarına, ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutumlarına ve alan bilgilerine etkisini incelemektir. Araştırmanın bir diğer amacı ise, alan ile ilişkilendirilmiş uygulamalı ölçme ve değerlendirme dersinde öğrenim gören deney grubu öğretmen adaylarının, öğretim yöntemine, öğretim sürecine, süreç içerisinde kullanılan öğretim etkinliklerine yönelik görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın nicel boyutu, 2013-2014 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Adıyaman Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı'nın 3. Sınıfında öğrenim gören, deney grubu (N= 45) ve kontrol grubu (N=45) olmak üzere 90 fen bilgisi öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Nitel boyutu ise, deney grubunda yer alan 6 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırmada karma yöntem olarak adlandırılan, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı araştırma modeli kullanılmıştır. Nicel verileri toplamak için ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen ile tek grup ön test-son test zayıf deneysel desen yöntemi kullanılmıştır. Nitel verileri elde etmek için ise durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Uygulamanın nicel verilerinin elde edilmesi aşamasında, uygulama sürecine katılan tüm öğretmen adayları (N=90) araştırmaya dâhil edilmiştir. Nitel verilerin toplanma sürecinde ise deney grubunda yer alan öğretmen adaylarından toplam 6 öğretmen adayı seçilmiş ve bu öğretmen adayları ile odak görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak; ölçme ve değerlendirme okuryazarlığı ölçeği, ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutum ölçeği, alan başarı testi, öğrenci ürün dosyaları ve odak görüşme formu kullanılmıştır. Nicel veriler, SPSS 16 istatistik analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistik teknikleri, bağımsız gruplar t-testi, bağımlı gruplar t-testi, Mann Whitney U- testi, karışık ölçümler için etki faktörlü ANOVA testi kullanılmıştır ve anlamlılık düzeyi .05 kabul edilmiştir. Nitel verilerin çözümlenmesi için ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen nicel sonuçlar, deney ve kontrol gruplarının ön test ölçme ve değerlendirme okuryazarlığı ölçeği, ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutum ölçeği ve başarı testi puan ortalamaları arasında anlamlı farklılığın olmadığını göstermiştir. Yedi haftalık uygulama süreci sonunda yapılan okuryazarlık ve tutum ölçeklerinden alınan son test puan ortalamaları ile ön test puan ortalamaları arasında ise, deney grubu lehine anlamlı şekilde farklılık gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca, deney grubuna uygulanan "Madde ve Değişim" öğrenme alanına ilişkin başarı testinin ön test puanları ile son test puan ortalamaları arasından anlamlı farklılığın olduğu belirlenmiştir. Nitel verilerin analiz sonuçları, öğretmen adaylarının uygulamanın yürütüldüğü öğretim sürecine ve ders içerisinde kullanılan öğretim yöntemine ilişkin görüşlerinin birkaç noktada birleştiğini göstermiştir. Öğretmen adayları ile yapılan odak görüşme, hem nicel sonuçların nedenini açıklamış hem de öğretim sürecinde uygulanan yöntemin hizmet etme derecesine ilişkin ayrıntılar vermiştir. Sonuç olarak, alan ile ilişkilendirilmiş uygulamalı ölçme ve değerlendirme dersinin, öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme okuryazarlığını geliştirdiği, ölçme ve değerlendirme dersine yönelik olumlu tutum sergilemelerini sağladığı ve alan bilgilerini artırdığı belirlenmiştir. Ayrıca, uygulamalı etkinliklerin öğretmen adaylarını memnun ettiği, öğretmenlik mesleğinini benimsemelerine yardımcı olduğu, kalıcı öğrenmenin gerçekleştiği görüşmeler sonucunda ortaya çıkmıştır. Doktora tez çalışmasının ortaya koyduğu sonuçlar, alan ile ilişkilendirilmiş ölçme-değerlendirme uygulamalarının, öğretmen adaylarının ölçme-değerlendirme alanındaki bilgi, beceri ve tutumlarına olumlu yönde bir katkı sağladığına işaret etmiştir. Araştırmanın sonuçlarına dayandırılarak, öğretim elemanlarına sadece kuramsal veya sadece uygulamalı yöntemlerden oluşan bir öğretimden daha ziyade, ikisinin zaman dilimi yönünden dengelendiği ölçme ve değerlendirme derslerinin yürütülmesine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.