Cd KATKILI ZnO NUMUNELERİNİN GAZ ALGILAMA ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İLERİ TEKNOLOJİLER ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Büşra ALTUN

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Selim Acar

Eş Danışman: Irmak Karaduman Er

Özet:

Teknolojinin gelişmesi ile sanayi alanında meydana gelen gelişmeler, toplumda hızlı bir üretim potansiyeline sebep olmaktadır ve bu da beraberinde sanayi sistemleri tarafından atmosfere çok miktarda bırakılan CO2, CH4, N2O gibi gazların aşırı birikmesi ile sera etkisi oluşturmaktadır. Zehirli gaz miktarının tespiti ve izlenmesi dünya çapında çevre güvenliği için çok önemli hale gelmiştir. Bu önemli sebeplerden dolayı bu tez çalışmasında, CO2 gaz konsantrasyonunu algılayabilecek gaz sensörleri geliştirildi. Katkı metalinin ve oranının gaz algılama özellikleri üzerindeki etkisini inceleyebilmek için saf ZnO ve Cd katkılı (Zn1-xCdxO, x = 0,01, 0,03, 0,05, 0,07) ince filmlerin sentezi için kimyasal banyolama yöntemi (CBD) ile metal oksit yapılar büyütüldü, yapısal ve elektriksel karakterizasyonu yapıldı. Filmleri sentezlemek için çinko asetat dihidrat Zn (CH3CO2) 2.2H2O, kadmiyum asetat dihidrat C4H6CdO4 ve amonyum hidroksit çözeltisi NH4OH sırasıyla çinko kaynağı, kadmiyum kaynağı ve kompleks ajan olarak kullanıldı. X-ışını kırınım cihazı (XRD), taramalı elektron mikroskopu (SEM) ve raman analizleri ile filmlerin yapısal ve optik özellikleri araştırıldı. Cd katkılı ince filmlerde, sensör cevabı CO2 gazı varlığında ve yokluğunda filmin direncindeki değişim ile belirlendi. Üretilen ince filmlerin arasında %3 kadmiyum katkılı sensöründe 100 ppm CO2 gaz konsantrasyonu için oda sıcaklığında % 8,7 değeri ile en yüksek duyarlılığı gösterdi. Ayrıca, 300 K ve 700 K sıcaklık aralığında dielektrik ve empedans analizleri yapıldı.


Anahtar Kelimeler

ZnO, Kadmiyum, CO2, Gaz sensörü, Empedans