Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tolga ARIBAL
Danışman: Gökhan Küçüktürk
Özet:
Kaynak işlemine etki edebilecek parametrelerin anlaşılması kaynak işleminin iyileştirilebilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu tez çalışması kapsamında 5 mm kalınlığına sahip alüminyum 6061-T6 alaşımı plakalar alın kaynağı konfigürasyonunda kaynaklanmıştır. Kaynak işlemi için AISI 4140 çelik malzemeden üretilmiş takımlar kullanılmıştır. Kullanılan takımlar birbirlerinden omuz ucu yüzeyi tasarımıyla ayrışmaktadır. Deneyin birinci bölümünde 800, 1200, 1400, 1600 dev/dk olmak üzere dört farklı takım dönme hızı ve 60, 90 mm/dk olmak üzere iki farklı takım ilerleme hızı düz omuz ucu yüzeyine sahip takımla kullanılarak çalışılmıştır. Deneyin ikinci bölümünde 800 dev/dk dönme hızında 40 mm/dk ilerleme hızıyla düz, dairesel çıkıntılı ve dairesel girintili omuz yüzeyi ucuna sahip takımlarla kaynaklanmıştır. Kaynaklanan plakalardan numuneler çıkarılarak çekme deneyleri ve mikroyapı analizleri yapılarak kaynak parametrelerinin sürtünme karıştırma kaynağında çekme mukavemetine etkisi incelenmiştir. Düz omuz ucu yüzeyine sahip takımla yapılan deneylerde artan dönme ve azalan ilerleme hızlarında çekme mukavemetinde azalış görülmüştür. En yüksek mukavemet 90 mm/dk ilerleme hızında 800 ve 1200 dev/dk dönme hızlarında 183 MPa olarak tespit edilmiştir. Takım omuz ucu yüzeylerinin değerlendirildiği deneylerde ise sabit 40 mm/dk ilerleme ve 800 dev/dk dönme hızı parametrelerinde en yüksek mukavemet dairesel çıkıntılı omuz tasarımı ile 190 MPa olarak elde edilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Sürtünme karıştırma kaynağı, Al6061-T6, kaynaklı birleşimler, çekme mukavemeti.