Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Cemal Hakan ERKUT
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Vadeli işlemlerin tarihi çok uzun yıllara dayanmakla birlikte günümüzdeki anlamda, organize borsalarda 1800'lü yıllarda yapılmaya başlanmış ve hızlı bir şekilde gelişme göstermiştir. Bu borsalar günümüzde de ekonomik koşullara göre gelişmeye devam etmektedir. Yaptığım çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde vadeli işlem piyasaları genel olarak tanıtılmış ve tarihi gelişim süreci incelenmiştir. Ayrıca piyasalarda işlem gören future ve opsiyon sözleşmeleri incelenmiş ve genel olarak tanıtılmıştır. Bu bölümde tarihi gelişimdeki yeri ve konun anlaşılırlığını kolaylaştırmak amacıyla forward sözleşmelerde incelenmiştir. Tanıtılan bu araçların birbirleri ile farklarına da değinilmiştir. Vadeli işlem piyasasının sağladığı faydalar, kullanım nedenleri, organizasyon yapıları da incelenmiştir. İkinci bölümde vadeli işlem piyasalarının gelişimi sürecinde İstanbul Altın Borsası Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Vadeli İşlemler Piyasası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nın genel işleyiş esasları incelenmiştir. Uygulama başlıklı bölümde Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası'nın işlem saatleri, sözleşme büyüklülükleri ve takas merkezi gibi unsurları dünyadaki bazı borsalarla karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bir future sözleşmesinin muhasebe kayıtları gösterilmiştir. Vadeli işlemler piyasası Türkiye'de yeni tanınmaya başlanmaktadır. Aslında bu piyasa ülkemiz açısından çokta yeni bir kavram değildir. İstanbul Altın Borsası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası bünyesinde daha önce vadeli işlem piyasası açılmış ancak açılan piyasalar ülkemizdeki yüksek enflasyon ve aşırı fiyat dalgalanmaları sonucunda oluşan belirsizlik ortamında işlerlik kazanamamıştır. VOB' da işlem hacimlerinin sürekli olarak artış göstermesi borsa açısından olumlu bir gelişmedir. Ancak işlemlerin sadece iki sözleşme türünde yoğunlaşmış olması, borsanın daha fazla tanıtılması gerektiğini göstermektedir. Bu piyasalar ekonomik sistem içerisinde bir gerekliliktir. Vadeli işlemler piyasası risk yönetimi, geleceğe yönelik fiyat tahminleri gibi temel fonksiyonları ile zaman içerisinde, dünya da olduğu gibi, ülkemizde de ekonomik sistemin vazgeçilmez bir unsuru olacaktır.