Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Öğrenci: ZEİNAB MİLANİ HOSSEİNİ
Danışman: ÖZLEM GÜZEY KOCATAŞ
Özet:Kent, canlı bir varlık gibidir. Kentin doğup büyümesiyle başlayan süreç, kimi zaman yine bir canlı gibi hastalanıp sekteye uğrar. Bu süreç içerisindeki, kentin tekrar iyileştirilebilmesi adına yapılan çalışmalar sanayileşme ile başlamış, fakat sonrasında göç ve doğal afetler gibi nedenlerle hızlanmıştır. Sanayileşme süreci, kentlerin gelişimi, değişimi açısından önemli bir dönüm noktası olmuştur. Özellikle oluşan sağlıksız ve kaçak yapılaşma, eski cazibesini yitirmeye başlayan kent merkezlerinin yeniden yaşanabilir alanlar olabilmesi için yenileme hareketlerini gerektirmiştir. Bu noktada gelişen kentsel yenileme olgusu tüm bu değişimler ile birlikte kentlerin nasıl dönüştürülmesi gerektiği konusunu inceleyen çok boyutlu kavramdır. Gecekondu alanlarına çözüm olarak yasalar çıkartılmış ve bu alanlardaki dönüşüm hazırlanan ıslah imar planlarıyla gerçekleştirilmiştir. Devam eden gecekondu sorunu için farklı çözümler aranmış ve kentsel dönüşüm projeleri gündeme gelmiştir. Islah imar planları ile ve kentsel dönüşüm projeleri ile ele alınan gecekondu alanlarında sadece mekanın gecekondulardan temizlenmesi, diğer bir deyişle yenilemenin fiziksel boyutunun ele alınmış, sosyal boyutların ise göz ardı edilmiştir. Oysa literatür kentsel dönüşümün öncelikle ekonomik ve sosyal boyutları ile ele alınması gerektiğine vurgu yaparken, dönüşüm alanlarının belirlenmesinde çıkış noktasının rant değil kentsel problemler olması, uygulama biçimlerinin de yer'e ve zamana özel kurgulanması gerektiği üzerinde durmaktadır. Literatür bu tür tartışmalara sıklıkla yer verirken, fiziksel dönüşüm ile biçimlenen mekânsal uygulamaların başarı düzeyine ilişkin çalışmalar sınırlı kalmaktadır. Oysa fiziksel dönüşüm uygulamalarının pek çoğunun, teknik ve mekânsal konularda daha da önemlisi kullanıcı özellikleri bağlamında eksiklikleri bulunmaktadır. Bu çalışmanın çıkış noktası bu eksikliklerin biri ıslah imar planı ile, diğeri kentsel dönüşüm projesi ile dönüşmüş iki örneklem alan üzerinde karşılaştırmalı olarak tespit edilerek tartışmaya açılmasıdır. Araştırma mekansal dönüşüm kavramı üzerine kurgulanmıştır. Dönüşümün sosyal ve ekonomik boyutları araştırmanın sınırları dışında tutulmuştur. Ancak mekanın şekillendirilmesini kullanıcı profili ile ele alan araştırma yöntemi dönüşümün ekonomik ve sosyal boyutlarına ilişkin önemli ip uçları da vermektedir.