Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SANİYE GÜNEY
Danışman: Gülşah Sever
Özet:
Bu çalışma STEAM (Science=Bilim, Technology=Teknoloji, Engineering=Mühendislik,
Arts=Sanat, Mathematics=Matematik) temelli müzik dersi etkinliklerinin öğrencilerin 21.
yüzyıl becerileri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlayan iç içe desenli karma yöntem
araştırmasıdır. Araştırma 2023-2024 eğitim – öğretim yılı güz döneminde Bursa’nın Kestel
ilçesinde bulunan bir anadolu lisesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu
onuncu sınıfta öğrenim gören 37 öğrenci ve okul öğretmenlerinden altı STEAM alan
uzmanı (fizik, biyoloji, matematik, müzik, görsel sanatlar, bilişim teknolojileri)
oluşturmaktadır. Uygulama haftalık iki ders saatini kapsayacak şekilde altı hafta sürmüştür.
Araştırma kapsamında Çok Boyutlu 21. Yüzyıl Becerileri Ölçeği, Lise Öğrencileri İçin
Eleştirel Düşünme Testi ve UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği formlarının ön test – son test karşılaştırılması ile nicel bulgular elde edilmiştir. Nitel bulgular ise
yapılandırılmış öğrenci görüşmeleri, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış öğretmen
görüşmeleri ile elde edilmiştir. Araştırmada anket formları ile elde edilen veriler SPSS 26.0
paket programına araştırmacı tarafından işlenmiş ve analiz edilmiştir. Katılımcıların ön test
ve son testleri arasındaki istatistiki farkları incelemek amacıyla Wilcoxon İşaretli Sıralar
Testi uygulanmıştır. Tüm analizlerde anlamlılık (p) değeri 0,05 olarak alınmıştır.
Uygulanan testler sonuçlarında p<0,05 olduğunda farklılık istatistiksel anlamda önemli,
p>0,05 olduğunda ise çıkan farklar istatistiksel anlamda önemsiz olarak
değerlendirilmiştir. Çok Boyutlu 21. Yüzyıl Becerileri Ölçeği ile elde edilen bulgular
ışığında öğrencilerin bilgi ve teknoloji okuryazarlığı becerileri altında önemli bir gelişim
kaydetmediği, eleştirel düşünme ve problem çözme becerileri altında ise ortalama
puanlarda bir düşüş yaşandığı ancak bu düşüşün istatistiksel olarak anlamlı olmadığı
görülmüştür. Diğer yandan, girişimcilik ve inovasyon becerileri ile kariyer bilinci
becerileri alt boyutlarında ortalama puanlarda artış yaşandığı ancak bu artışların da
istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür. UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi
ölçeği ile ilgili bulgulara bakıldığında ortalama puanların önemli ölçüde arttığı ve
Wilcoxon analizi sonucuna göre bu artışın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir.
Ön testten son teste ortalama puanlarda yaşanan bu artış, öğrencilerin belirli bir süreçte
ilerleme kaydettiğini ve 21. yüzyıl becerilerinin gelişimine olumlu bir şekilde katkıda
bulunulduğunu göstermiştir. Lise Öğrencileri İçin Eleştirel Düşünme Becerileri Testi alt
boyutunun son test-ön test karşılaştırması incelendiğinde ise öğrencilerin ön testten son
teste aldıkları puanların ortalamalarında hafif bir artış olduğu görülmüştür. Ancak bu artış
istatistiksel olarak anlamlı değildir. Minimum ve maksimum puanlardaki değişimlerin de
sınırlı olduğu göz önüne alındığında, eleştirel düşünme becerilerinde belirgin bir
gelişimden bahsetmek zor görünmektedir. Çalışmadaki nitel veriler MAXQDA 21 nitel
analiz programı aracılığı ile içerik analizi ve betimsel analiz yöntemleriyle yapılmıştır.
Bulgular STEAM odaklı müzik etkinliklerinin öğrencilerin iletişim becerilerini
geliştirdiğini, iş birliği yeteneklerini artırdığını ve farklı disiplinler arasında bağlantılar
kurmayı teşvik ettiğini göstermiştir. Öğrencilerin özgüvenlerinin arttığı, yaratıcılıklarının
teşvik edildiği ve yeni beceriler kazandıkları da belirlenmiştir. Ancak bazı zorluklar da
tespit edilmiştir. Özellikle zaman kısıtlamaları ve öğrencilerin ilgi eksikliği gibi konuların
etkinliklerin verimliliğini etkileyebileceği düşünülmüştür. Bu bağlamda araştırma
bulgularına dayanarak öneriler sunulmuştur. Öneriler arasında etkinliklerde daha iyi zaman
yönetimi sağlanması, çeşitliliğin artırılması, öğrencilere daha fazla özgürlük ve sorumluluk
verilmesi, grup çalışmalarının teşvik edilmesi ve materyal zenginliğinin artırılması, yeni
ölçme araçlarının geliştirilmesi gibi konular yer almaktadır. Sonuç olarak bu çalışma,
STEAM temelli müzik dersi etkinliklerinin öğrencilerin öğrenme deneyimlerini
zenginleştirdiğini ve onların bireysel gelişimlerine katkı sağladığını göstermektedir. Bu
bulgular eğitimde disiplinler arası yaklaşımların önemini vurgulamakta ve gelecekteki
müfredat geliştirme süreçlerinde dikkate alınması gereken noktaları ortaya koymaktadır.