Osteoporoz tanılı ve osteoporoz riski olan postmenopozal kadınlarda kantitatif MR görüntülemenin tanıya katkısının değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: MUALLA AKDENİZ

Danışman: NİL TOKGÖZ

Özet:

Bu çalışmanın amacı; osteoporoz tanılı ve osteoporoz riski olan postmenopozal kadınlarda kemik minarel dansitometri ve kantitatif manyetik rezonans görüntüleme bulgularının karşılaştırılması ve osteoporoz tanısında MR görüntülemenin etkinliğinin araştırılmasıdır. Çalışmaya, DEXA sonuçlarına göre normal, osteopenik ve osteoporotik olduğu saptanan 87 postmenopozal kadın olgu dahil edildi. Olguların yaşları 42- 83 arasında değişmekte olup yaş ortalaması 59,7 idi. Lomber MR incelemesi için toplamda 85 olgu, kalça MR incelemesi için 86 olgu çalışmaya dahil edildi. Olguların tamamı postmenopozal dönemdeydi. Kemik minarel yoğunluğunu değerlendirmek için hastalara DEXA cihazı (GE Medical Systems DPX Lunar) ile lomber (L1-L4) bölge ve sağ femur boyun, ward's, trokanterik ve intertrokanterik bölgelerden ölçüm yapılmıştı. 1.5 Tesla süperiletken magnet ile (Signa Exite 1.5T, GE Medical Systems Wisconsin ,WI, USA) MR incelemesi yapıldı. T2 relaksasyon zamanı ölçümü; lomber bölge için sagittal planda FSE-XL sekansı ve kalça bölgesi için koronal planda FSE-XL sekansı kullanılarak elde olundu. Elde edilen toplam 5 eko sinyalden piksellerin ortalama T2 relaksasyon zaman haritaları oluşturuldu. T2* relaksasyon zamanı ölçümü; lomber bölge için sagittal planda MF-GRE sekansı ve kalça bölgesi için koronal MF-GRE sekansı kullanılarak elde olundu. Elde edilen toplam 16 eko sinyalden piksellerin ortalama T2* relaksasyon zaman haritaları oluşturuldu. T2 ve T2* ölçümleri; L1-L4 vertebra korpuslarından ve sağ femur boyun, ward's, trokanterik ve intertrokanterik bölgelerden gerçekleştirildi. L1-L4 vertebra korpuslarından elde edilen T2 relaksasyon ölçümlerinde gruplar arasında istatistiksel anlamlı fark bulunmuş olup T2 relaksasyon ölçümleri ile BMD (g/cm²) değerleri arasında anlamlı negatif korelasyon görüldü. T2* relaksasyon ölçümlerinde gruplar arasında istatistiksel anlamlı fark ve BMD (g/cm²) değerleri ile yapılan karşılaştırmada anlamlı korelasyon saptanmadı. Kalça MR incelemesinde T2 ve T2* relaksasyon ölçümlerinde, gruplar arasında istatistiksel anlamlı farklılık ve korelasyon saptanmadı. Çalışmamızda, postmenopozal osteoporotik hastalar ile postmenopozal normal ve osteopenik hastaların ayırımında L1-L4 düzeylerinden gerçekleştirilen T2 relaksasyon zaman ölçümlerinin kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Sağ femurdan gerçekleştirilen T2 relaksasyon zamanı ölçümlerinin, postmenopozal osteoporotik hastaları ayırt etmede doğru sonuç veremeyeceği görülmüştür. Lomber vertebralardan ve sağ femurdan gerçekleştirilen T2* ölçümleri, lokal manyetik alan inhomojenitesinden etkilendiğinden kemik mineralizasyon düzeyinin saptanmasında yardımcı değildir.