İlköğretim okulu müdürlerinin öğretmenlere karşı kullandıkları sözel olmayan iletişim unsurlarının analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: NURSEL ŞAHİNDAL

Danışman: TEMEL ÇALIK

Özet:

Bu araştırmanın amacı ilköğretim okulu müdürlerinin öğretmenlere karşı kullandıkları sözel olmayan iletişim unsurlarının analizidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve olgubilim (fenomenoloji) deseni benimsenmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi ve buna bağlı olarak maksimum çeşitlilik teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile toplanmıştır. Bu görüşme formunda açık uçlu ve sondalarla desteklenmiş toplam dokuz soru bulunmaktadır. Görüşmeler önceden alınan randevulara göre yapılmış ve her bir görüşme deşifre edilerek metin dosyası haline getirilmiştir. Elde edilen veriler temalara göre gruplandırılmış, verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma öncelikle genel iletişim daha sonra sözel olmayan iletişim boyutunda ele alınmıştır. Öğretmenlerin genel iletişim boyutunda farklı görüşlere saygı, açıklık ve empatinin öğretmen öğretmen ve öğretmen idareci arasında bulunduğu yönünde sonuca varılmıştır. Öğretmen öğrenci arasındaki iletişimin iyi, velilerin olumsuz tavrından kaynaklı öğretmen veli arasındaki ilişkinin ise olumsuz olduğu yönünde sonuç ortaya çıkmıştır. Öğretmenler, okul müdürleri ile rahat iletişim kurdukları, okul müdürlerine gerektiğinde ulaşabildikleri, odasına herhangi bir durum için girdiklerinde, okul içinde veya dışında karşılaştıklarında, öğretmenlerden birşey istediğinde olumlu beden dili davranışları sergilediği, anlayışlı davrandığı, herhangi bir anlaşmazlık durumunda ise öğretmenlere karşı olumsuz beden dili davranışı sergilemediği bulunmuştur. Genelde okul içerisinde okul müdürlerinin kendinden emin, ben otoriteyim şeklinde duruş sergilediği, toplantılarda masanın başında oturduğu, kılık kıyafetine önem verdiği, zamanlamaya dikkat ettiği, kişisel alan kullanımına, özellikle bayanlarda samimiyet belirtisi el ve kol hareketlerine dikkat ettiği bulunmuştur. Okul müdürlerinin kullandıkları olumlu beden dili davranışları öğretmenlerin motivasyonunu ve okula bağlılığını arttırmış, çalışma ortamlarını ise olumlu etkilemiştir. Buna karşılık okul müdürlerinin ödüllendirme yönetimi daha sık kullanmaları, öğretmenlerle iletişimlerinde olumlu beden dili davranışları sergilemeleri, tartışmaları iyi yönetebilmeleri açısından çatışma yönetimi eğitimi almaları önerilebilir.