Pulmoner arteriyel hipertansiyonlu hastalarda üst ekstremite aerobik egzersiz eğitiminin fonksiyonel egzersiz kapasitesi üzerine etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU CAMCIOĞLU

Danışman: Meral Boşnak Güçlü

Özet:

Pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) pulmoner arter basıncındaki artış ile karakterize nadir görülen, kronik ve ilerleyici bir kardiyopulmoner hastalıktır. Çalışmanın amacı PAH'lı hastalarda üst ekstremite aerobik egzersiz eğitiminin egzersiz kapasitesi, solunum fonksiyonları, solunum ve periferik kas kuvveti, fiziksel aktivite seviyesi, dispne, yorgunluk, depresyon ve yaşam kalitesi üzerine etkisinin araştırılmasıydı. Çalışma rastgellenmiş, kontrollü, ileriye dönük, çift kör planlandı. Eğitim grubundaki (EG) 11 hastaya 15-45 dk/gün, 3 gün/6 hafta üst ekstremite aerobik egzersiz eğitimi (maks.KH'nın %50-80'i) uygulandı. Kontrol grubundaki (KG) 11 hastaya 6 hafta boyunca alternatif kol hareketleri ve solunum egzersizleri verildi. Fonksiyonel egzersiz kapasitesi, solunum fonksiyonları, solunum ve periferik kas kuvveti, dispne, yorgunluk, fiziksel aktivite seviyesi, yaşam kalitesi ve depresyon seviyesi egzersiz eğitimi öncesi ve sonrasında değerlendirildi. Her iki grubun başlangıç özellikleri benzerdi (p>0,05). EG'de inspiratuar kas kuvveti (p=0,008), dispne (p<0,001), solunum fonksiyonları (p=0,012), zirve oksijen tüketimi (p=0,049), omuz abdüktörleri kas kuvveti (p<0,001), yorgunluk şiddeti (p=0,050) KG'ye göre istatistiksel anlamlı olarak iyileşti. Eğitim sonrasında EG'de respiratuar kas kuvveti, dispne, fonksiyonel egzersiz kapasitesi, omuz abdüktörleri kas kuvveti, zirve oksijen tüketimi, dakika ventilasyonu, tidal hacim, soluk sonu karbondioksit basıncı, yorgunluk şiddeti ve enerji, sosyal işlevsellik ve fiziksel rol güçlüğü ile ilgili yaşam kalitesi istatistiksel anlamlı olarak iyileşti (p<0,05). KG'de quadriseps femoris kas kuvveti ve anaerobik eşikteki oksijen tüketimi istatistiksel anlamlı olarak kötüleşti (p<0,05). Sonuç olarak, PAH'lı hastalarda üst ekstremite aerobik egzersiz eğitimi egzersiz kapasitesi, solunum ve periferik kas kuvvetini artırır, solunum fonksiyonlarını ve yaşam kalitesini iyileştirir, nefes darlığı ve yorgunluk algısını azaltır. Üst ekstremite aerobik egzersiz eğitimi PAH'ta güvenli ve etkili bir uygulamadır.