Genç yetişkin görme engellilere günlük yaşam becerilerinin kazandırılmasında eş zamanlı ipucu işlem süreci ile yapılan öğretimin etkililiği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: SÜMEYYE OKYAR

Danışman: SALİH ÇAKMAK

Özet:

Bu araştırmanın genel amacı, görme yetersizliğinden etkilenmiş üç genç yetişkin bireye kazak katlama, halı süpürme ve bulaşık yıkama becerileninin kazandırılmasında eş zamanlı ipucu işlem süreci ile yapılan öğretimin etkili olup olmadığını, bireylerin kazandıkları becerileri öğretimden 7, 14 ve 21 gün sonra da sürdürüp sürdüremediğini ortaya koymaktır. Araştırmanın bağımlı değişkeni, genç yetişkin görme engelli bireylerin kendilerine öğretilen günlük yaşam becerilerini kazanma ve kazandıkları becerileri sürdürme durumlarıdır. Araştırmanın bağımsız değişkeni ise, eş zamanlı ipucu işlem süreci ile hazırlanan öğretimdir. Bağımsız değişkenin, bağımlı değişken üzerindeki etkililiği test edilirken, tek denekli deneysel desenlerden beceriler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın deneklerini, 20162017 öğretim yılında Altı Nokta Körler Derneği'ne bağlı özel eğitim merkezine devam eden ve yapılan değerlendirme sonucunda günlük yaşam becerilerine gereksinimi olduğu belirlenen iki yetişkin görme engelli birey ve herhangi bir eğitim kurumuna devam etmeyen ancak yapılan değerlendirme sonunda çeşitli günlük yaşam becerilerine ihtiyaç duyan başka bir yetişkin görme engelli birey oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanabilmesi için, öğretmen ve aile görüşme formları, beceri kontrol listesi, ölçüt bağımlı ölçü araçları ve eş zamanlı ipucu işlem süreciyle öğretim yapılırken, öğretimde ilerlemelerin kaydedileceği kayıt çizelgeleri, uygulama güvenirliği ve sosyal geçerlilik formları geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından toplanmıştır. Araştırmacı verileri toplarken kamera kullanılmış ve kamera kayıtlarını izlenerek verileri ilgili veri toplama formlarına girmiştir. Araştırmada elde edilen veriler çizgi grafiğinde gösterilerek görsel analiz yolu ile yorumlanmıştır. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgulara göre; Eş zamanlı ipucu işlem süreciyle yapılan öğretimin, deneklerin günlük yaşam becerilerini(kazak katlama, bulaşık yıkama, elektrikli süpürge ile halı süpürme) kazanmasında etkili olduğu izlenmiştir. Her üç deneğinde öğretim sona erdikten 7, 14 ve 21 gün sonra kazandıkları günlük yaşam becerilerinin (kazak katlama, bulaşık yıkama, elektrikli süpürge ile halı süpürme) tamamını bağımsız olarak yerine getirdikleri görülmüştür. Bu da eş zamanlı ipucu işlem süreciyle yapılan öğretimin, deneklerin kazandığı günlük yaşam becerilerini (kazak katlama, bulaşık yıkama, elektrikli süpürge ile halı süpürme) sürdürmesinde etkili olduğu izlenimi vermektedir.