Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esra ÖZDEK
Danışman: Yaprak Dilber Şimay Demir
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Günümüzde dünyada görülme sıklığı açısından artış gösteren en önemli sağlık sorunlarından biri olan kanser, hücrelerin kontrolsüz bölünmesi ve anormal yayılımı ile karakterize edilen bir hastalıktır. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte yeni tedavi yöntemlerini bulmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Kanser tedavileri, çeşitli mekanizmalar yoluyla tümörün yok edilmesine yol açmayı hedeflemektedir. Ancak tedavide kullanılan radyasyon ve kemoterapi kanserli hücreleri yok etmenin yanı sıra, normal olan sağlıklı hücrelere de zarar verdiğinden ve başka patolojilere neden olduğundan hastalarda pek çok yan etkiye sebep olmaktadır. Bunlardan bir tanesi de hücresel senesensin uyarılmasıdır. Hücresel senesens, kanser hücrelerinin kalıcı olarak büyümesinin durdurulmasını sağlamakla birlikte yaşlanmayla ilişkili salgı fenotipi (SASP) nin salgılanmasında neden olur. SASP, yaşlanmış hücrelerden sitokinler, kemokinler, proteazlar gibi faktörlerin salgılanmasını tanımlar. Dolayısıyla kanserin nüksetmesine ve kronik enflamasyona yol açabilir. Etkin bir kanser tedavisi geliştirilebilmesi için, kanseri teşvik eden SASP'ı baskılayan tedaviler geliştirilmesi gerekmektedir. Buradan yola çıkarak, hücre membranında bulunan ve birçok biyolojik süreçte rol alan düzlemsel lipit raflarını oluşturan flotillin-1 ve flotillin-2 proteinlerinlerinin senesent hücre davranışlarında önemli olabileceğine işaret eden mikrodizi verilerimizin ışığında, bu durumun protein ekspresyonu ve işlevi düzeyinde araştırılmasına ihtiyaç olduğu değerlendirilmiştir. Flotillinlerin senesens gelişimi, SASP oluşumu ve işlevi ile ilgili etkinliğinin araştırılması literatür için yeni bir bilgi olacaktır. Mikrodizi verilerimiz, flotillinlerin senesent hücre davranışlarında önemli olabileceğine yönlendirmekle birlikte bu durumun protein ekspresyonu ve görevi düzeyinde değerlendirilmesine ihtiyaç vardır. Bu çalışmada; Senesens gelişimini ve sekretuvar aktivitesini değerlendirdiğimiz deneylerde HeLa hücreleri kullanıldı. HeLa hücrelerinde, ilaçla indükleyerek senesent hale getirdiğimiz Hela hücrelerinde, flotillin-1 ve flotillin-2 proteinli ve knockdown yaptığımız hücrelerde western-blot yöntemi, SA-β-Gal boyaması, IL-6 ölçümü, faz kontrast mikroskopisi, hologram mikroskopisi yöntemleriyle hücrelerin morfolojik özellikleri ve birbirleri arasındaki farkları incelenerek flotillin-1 ve flotillin-2’nin rolü değerlendirildi. Bu çalışmada amacımız; kanser hücrelerinde kemoterapi ile indüklenen senesenste hücre morfolojisinin gelişmesinde ve SASP miktarının düzenlenmesinde flotillin-1 ve flotillin-2 proteinlerinin olası rolünü incelemektir. Bu tez kapsamında elde ettiğimiz bulgular, yeni senomorfik ilaç keşfi açısından flotillin-1 ve flotillin-2 proteinlerinin bir hedef olabileceğine işaret etmektedir. Bu proteinleri hedefleyen yeni ilaç adaylarının senomorfik etkinliklerinin değerlendirilmesi önemli olacaktır.
Anahtar Kelimeler : Senesens, Flotillin-1, Flotillin-2