Mikro turizm kümelerinin rekabetçiliğinde topluluk temelli yaklaşım: Ürgüp örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nuray TOPUZ CERRAH

Danışman: Bilge Armatlı Köroğlu

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu tez çalışması ile, bölgesel düzeyde rekabet edebilirliğin bir bölgede bulunan firmaların rekabetçiliğine bağlı olduğundan yola çıkılarak, mikro ölçekli turizm kümelerinde firma ve destinasyon düzeyinde rekabetçiliği belirleyen faktörleri kümelenme ve sürdürülebilir bir yaklaşım olan topluluk temelli turizm yaklaşımı çerçevesinde tartışmak ve belirlemek amaçlanmıştır. Tez çalışması kapsamında mikro küme özellikleri gösteren Ürgüp İlçesi'nde yer alan konaklama işletmelerinin girişimcilerine veya yöneticilerine anket uygulanmıştır. Anket uygulaması sonucunda elde edilen veriler dört açıdan analiz edilip tartışılmıştır: firma rekabetçiliğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, firma büyüklüğü ile rekabetçilik faktörleri arasındaki ilişki, firmanın yerli girişimciye dayalı olması ile rekabetçilik faktörleri arasındaki ilişki ve girişimcilerin rekabet algısı. Elde edilen sonuçlara göre topluluk temelli turizm yaklaşımından gelen temel kavramların (örneğin plan kararlarına katılım ve çevre koruma) mikro turizm kümelerinde firma rekabetçiliğine katkı sağladığı; firma büyüklüğünün rekabetçilik faktörlerine önemli etkisi olduğu; firma girişimcisinin yerli olmasının rekabetçilik faktörleri açısından önemli bir farklılık yaratmadığı; rekabetçiliği etkileyen bazı faktörlerin önemine ilişkin girişimci algılarında farklı firma yapılarına göre önemli farklılıklar olmadığı ve görüşe dayalı anketlerin rekabetçiliği belirleme açısından güvenilir bir yöntem olmadığı ortaya koyulmuştur. Firma düzeyinde yapılan analizlerin sonuçları ve destinasyon rekabetçiliğine ilişkin literatür çerçevesinde kavramsal bir destinasyon rekabetçilik model önerisi geliştirilmiştir. Mikro ölçekli turizm destinasyonlarında karşılaştırmalı üstünlük ve rekabet avantajı sağlayan birçok faktör bulunmasına rağmen, mikro ölçekli turizm destinasyonlarının rekabet edebilirliği için önemli olan hususlar, fiziksel ve sosyal taşıma kapasiteleri aşılmadan firma büyüklüğünün, firma sayısının ve çeşitliliğinin ölçek ve kapsam ekonomileri ile verimlilik atışlarının sağlanması amacıyla artırılması, firmalar arasındaki tamamlayıcılık ilişkilerini artıran uygulamaların yaygınlaştırılması, firma ve bölge düzeyinde yenilikçilik.

Anahtar Kelimeler : Rekabetçilik, turizm firmaları, turizm kümeleri, mikro turizm kümeleri, topluluk temelli turizm yaklaşımı, Kapadokya/Ürgüp