21.yüzyılda multiple myelom ve böbrek yetmezliği, Gazi Üniversitesi deneyimi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: EDA ÇEKER

Danışman: GALİP GÜZ

Özet:

Multiple myelom tüm hematolojik kanserlerin %1’ini oluşturan, klonal plazma hücre neoplazisidir. Böbrek yetmezliği, ortalama %20 oranında hastalığa eşlik eden önemli bir komplikasyon ve aynı zamanda prognostik faktördür. Kısa sağ kalım ve erken ölümlere neden olduğu ve BY’nin düzelmesi ile sağ kalım dezavantajının kaybolduğu bildirilmiştir. Bu nedenle hastalığın gidişini birçok yönden etkileyen BY’den çıkışı etkileyen faktörlerin belirlenmesi önem kazanmıştır. Bu çalışmada MM’da BY, laboratuar parametreleri ve radyolojik yöntemlerle geriye dönük olarak değerlendirilmiştir. Böbrek yetmezliği risk faktörleri yanında BY’den çıkışa etkili prognostik faktörler ve sağ kalım değerlendirmesi yapılmıştır. Böylece maniplusayonu zor prognozu kötü olan MM ve BY hastalarında daha fazla öngörü kazanmak amaçlanmıştır. 2000-2010 yılları arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Hematoloji ve Nefroloji Bilimdalı’na başvuran 136 MM tanısı alan hasta geriye dönük olarak incelenmiştir. Kreatinin 2mg/dl üzerinde olması BY olarak kabul edilmiş ve sıklığı %17,6 (n=24) saptanmıştır. Böbrek yetmezliği gelişiminde hiperürisemi (p<0,02), NSAI (p<0,03) kullanımı ve kontrast madde maruziyeti (p<0,04) etkili bulunmuştur. Hastalar BY olan ve olmayan olmak üzere gruplara ayrılmıştır. Böbrek yetmezliği bulunan grupta Hafif zincir tipi (p=0,02), ISS evre 3 ve yüksek riskli hasta sayısı daha sık tespit edilmiştir. Bu hasta grubunda renal USG’de ekojenite artışı ve boyutlarda küçülme gibi patolojik bulgular daha sık görülmüştür (%60) (p<0,001). Böbrek yetmezliğinden çıkışta etkili faktörler değerlendirilmiştir. Tanı anında tespit edilen yüksek kreatinin seviyesi (p=0,02), HD ihtiyacı (p=0,03), HT (p=0,05), düşük Ca seviyesi (p=0,04) ve renal USG’de parankim ekojenitesinde artış veya boyutlarında küçülme (p=0,009) BY’den çıkışta etkili kötü prognostik faktörler olarak belirlenmiştir. Multiple myelomda böbrek yetmezliği gelişiminde hiperürisemi, NSAI kullanımı ve kontrast madde maruziyeti etkilidir. Böbrek yetmezliğinden çıkışa etkili prognostik faktörlere tanı anında tespit edilen patolojik renal USG bulguları ve HT varlığı eklenenbilir.