Ankara ilinde tüketime sunulan bazı hayvansal gıdalarda sülfonamid antibiyotik kalıntılarının ve mikrobiyolojik kontaminasyon düzeyinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hilal TÜRKAN SERTKAYA

Danışman: Burak Demirhan

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Sülfonamid kalıntıları içeren hayvansal gıdaların tüketiminin, aşırı duyarlılık veya analfilaktik Şok dahil olmak üzere potansiyel insan sağlığı risklerine yol açmaktadır. Tavuktaki antibiyotik kalıntısı, tüketici sağlığına zararlı etkilerinden dolayı insan sağlığı açısından önemlidir. Çalışmada, Ankara piyasasından temin edilen 30 tavuk eti (A, B ve C), 22 tavuk yumurtası (D ve E) ve 22 pastörize süt (F ve G) ve 10 çiğ süt (H) olmak üzere toplam 84 hayvansal gıda numunesi sülfonamid antibiyotik kalıntısı, toplam koliform bakteri, Staphylococcus-Micrococcus spp. Yönünden analiz edilmiştir. Sülfonamid kalıntılarının tespit edilmesi amacıyla rekabetçi ELISA yöntemi kullanılmıştır. Toplam koliform bakteri analizi ve Staphylococcus-Micrococcus spp. Analizi için klasik kültür yöntemi kullanılmıştır. Sülfonamid kalıntısı çiğ sütte tespit edilememişken, pastörize sütlerde ise iki farklı firmaya ait iki örnekte tespit edilmiştir. Tavuk eti ve yumurtalarında ise sülfonamid kalıntısı ortalama 2,08±0,13 µg/kg olarak saptanmıştır. Örneklerdeki toplam koliform bakteri, Staphylococcus spp. Ve Micrococcus spp. Ortalama değerleri sırasıyla 4,09±0,09 log kob/g, 2,69±0,18 log kob/g ve 3,18±0,12 log kob/g olarak tespit edilmiştir. Yumurta ve pastörize süt örneklerinde toplam koliform bakteri sayısı, Staphylococcus spp. Ve Micrococcus spp. Sayıları 102 kob/g’dan azdır. Sonuç olarak, veteriner ilaçlarının yanlış kullanımı, aşırı kullanımı veya kesim öncesi arınma sürelerine uyulmaması gibi durumlarda hayvansal gıdalarda insan sağlığı için risk oluşturan kalıntılar bırakabilmektedir. Bu nedenle hayvansal kökenli gıdalarda antibiyotiklerin düzenli olarak izlenmesi halk sağlığının korunması ve gıda güvenliğinin sağlanması açısından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler : Hayvansal gıda, Antibiyotik kalıntı, Sülfonamid, Mikrobiyolojik kalite