Stabil Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Beslenme Durumu Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Elif Adanur

Danışman: Hilal Yıldıran

Özet:

Bu çalışma, stabil kronik obstrüktif akciğer hastalarının beslenme durumu ve yaşam kalitesini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma Şubat-Ekim 2016 tarihleri arasında Ankara Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ve Ankara Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği ne başvuran 20-65 yaş arası, stabil dönemde olan, dispne ve alevlenme sıklığına göre (GOLD 2011 birleşik sınıflaması) A,B,C ve D grubunda 20 şer hasta olmak üzere toplam 80 erkek KOAH hastası üzerinde yürütülmüştür. Hastaların sosyodemografik bilgileri, 24 saatlik besin tüketim kayıtları ve antropometrik ölçümleri alınmış, biyoelektrik impedans analizi (BİA) yöntemi ile vücut kompozisyonu analiz edilmiştir. Kayıtların yapıldığı aynı gün hastalardan serum albümin ve hemogram analizi için kan örnekleri alınmıştır. Hastalara Yaşam Kalitesi Ölçeği (SF-36), Subjektif Global Değerlendirme (SGD) formu, Charlson Komorbite İndeksi (CKI), Uluslararası Fiziksel Aktivite Kaydı (IPAQ) formu, mMRC Dispne Skalası ve Solunum Fonksiyon Testleri uygulanmıştır. Çalışmaya alınan hastaların yaş ortalaması 58,5 yıldır. Gruplar arasında antropometrik ölçümlerden yağsız vücut kütlesi (YVK) anlamlı olup diğer ölçümlerde anlamlı bir faklılık bulunmamıştır. YVK, C grubundaki hastalarda (54,87±6,41 kg) B grubundaki hastalara (61,93±9,05 kg) göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur (p<0,05). SGD sonuçlarına göre şiddetli malnütrisyon en çok D grubunda (%25) görülmektedir (p>0,05). Ağır malnütrisyonlu hastaların birinci saniyedeki zorlu ekspiravar hacim (FEV1) (%40,78±15,70) değeri, iyi beslenmiş hastaların FEV1 (%56,30±16,02) değerinden anlamlı derecede düşüktür (p<0,05). Ağır malnütrisyonlu hastaların son bir yıl içinde geçirdikleri alevlenme sayıları, hafif-orta malnütrisyonlu ve iyi beslenmiş hastalardan anlamlı derecede fazladır (p<0,05). Düşük fiziksel aktivite düzeyine sahip hastaların oranı en az A grubunda (%20) iken, en fazla D grubunda (%65) saptanmıştır (p<0,05). C ve D grubunun serum albümin değerleri (g/dL) A ve B grubunun serum albümin değerinden (g/dL) anlamlı derecede düşük çıkmıştır (p<0,05). Hastaların FEV1 (%) değeri ile albümin (g/dL) değeri arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=0,321;p=0,004). Hastaların FEV1 (%) değeri azaldıkça serum nötrofil sayısı (x10.e3/uL) değerinin arttığı (r=-0,285;p=0,010), lenfosit yüzdesi (%) değerinin ise azaldığı (r=0,307;p=0,006) tespit edilmiştir. Yaşam kalitesi ölçeğinde Vitalite puanı, fiziksel komponent puanı ve mental kompenent puanı en düşük olan grup D olup diğer gruplarla arasındaki fark anlamlıdır (p<0,05). Çalışmada hastalığın şiddetli seyrettiği KOAH lı hastalarda malnütrisyonun daha fazla görüldüğü, ayrıca malnütrisyon varlığında hastalığın şiddetinin ve solunum güçlüğününün daha da arttığı ve bu kısır döngüyle birlikte hastalarda yaşam kalitesinin ve beslenme durumunun bozulduğu sonucuna varılmıştır.