İlköğretim kurumlarında örgüt kültürü ile bürokrasi arasındaki ilişki


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: HALİL ÖNAL

Danışman: BEKİR BULUÇ

Özet:

Bu araştırmanın amacı ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre örgüt kültürü ile bürokrasi arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmada örneklem seçiminde oranlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda Ankara ili merkez ilçelerinde (Yenimahalle, Çankaya, Altındağ, Keçiören) bulunan okul ve öğretmen sayısına göre oranlamaya gidilerek toplamda 23 ilköğretim okulu ve 2010-2011 eğitim öğretim yılında bu okullarda görev yapan 396 öğretmen, örneklem grubunu oluşturmuştur. Araştırmada ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre örgüt kültürünü belirlemek amacıyla Şişman (1993) tarafından geliştirilen Örgüt Kültürü Anketi Okuldaki bürokratik örgüt yapısının etkili işleyiş derecesini tespit etmek amacıyla, Hoy ve Sweetland (2000) tarafından geliştirilen, Okul Yapısının Etkililiği Enabling School Structure (ESS) anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik yöntemlerinden aritmetik ortalama ( ), standart sapma (s), yüzde (%), frekans (f) işlemleri ile Pearson Momentler çarpımı korelasyon katsayısı (r) ve çoklu doğrusal regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre örneklem grubunun cevapları doğrultusunda öğretmenlerin, örgüt kültürüne ilişkin görüşlerinin yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Bürokratik okul yapısına ilişkin görüşlerinin de yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Bürokratik okul yapısının etkililiği ile örgüt kültürü arasında pozitif yönde, yüksek düzeyde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Bu sonuca göre; örgüt kültürüne ilişkin algılamalar arttıkça bürokratik okul yapısının etkin işleyişi de aynı oranda artmaktadır. Örgüt kültürünün tüm boyutları ile bürokrasi arasında yüksek düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Regrasyon analizi sonuçlarına göre amaçta birlik ve yarışma boyutları, bürokratik okul yapısının anlamlı yordayıcılarıdır.