Orhan Okay’In Eserlerinde Sanat, Edebiyat Ve Eğitim


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Reyhan OKCU

Danışman: MUSTAFA TATCI

Özet:

Orhan Okay, 1931-2017 yılları arasında yaşamış aydın bir kültür adamı ve edebiyat tarihçisidir. Okay Atatürk Üniversitesi Yeni Türk Edebiyatı alanında akademik hayatına başlamıştır. Okay’ın bu dönemde en önemli desteği hocası Mehmet Kaplan olmuştur. Akademik disiplinini hocası Mehmet Kaplan’dan, manevi disiplinini Nurettin Topçu’dan aldığını dile getiren Okay, öğrencilerine verdiği eğitimin yanında kendisi de pek çok kitap yazarak dönemimizin sorunlarına ışık tutmuş bir yazardır. Sanatın topluma yol göstermek olduğunu belirten Okay, sanatçıyı bir rehber olarak konumlandırmaktadır. Sanat bir yanılma veya düş bile olsa sanatçı bunu gerçeği zorlamayacak biçimde uygulamalıdır. Sanatçı gerçeği yorumlarken yerel kaynaklardan beslenmelidir. Millî bir sanat, millî bir dille yazılır. Millî sanatın sınırlarını dil belirler. Milletlerin tarihinde edebiyat tarihçiliği de önemli bir yer tutar. Türk edebiyatı için de ciddi bir edebiyat çalışmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun yapılabilmesi için biyografi, otobiyografi, tenkit metinlerine ihtiyaç vardır. Toplumda meydana gelen bütün problemlerin temelinde eğitim vardır ve eğitimin düzeltilmesi toplumun da kademeli olarak düzeltilmesini sağlayacaktır. Bu açıdan öğretmen yetiştirmeyi ve üniversite eğitimini bir kilit nokta olarak düşünen Okay, değişimin ve ilerlemenin büyük oranda bu alanlara bağlı olduğunu savunmaktadır. Kitap okumanın yaygınlaştırılması, toplumun kültürel seviyesini yükseltmek açısından önemli bir aşamadır. Ancak Okay lise, ortaokul öğrencilerinin çok kitap okuması değil verimli v kitap okuması gerektiğini vurgulamaktadır. Dili yozlaşmadan kurtarmak, doğru dil politikalarını takip etmek, dilin korunması açısından önemlidir. Tüm bu konulara kitaplarında, köşe yazılarında değinen Okay, içinde bulunduğu döneminin kültür seviyesini yükseltmeyi temel hedef haline getirmiştir. Ele alınan araştırmada Okay’ın eserlerinden hareketle dönemindeki sorunlara bakış açısı sunulacaktır