Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarındaki kültür ögelerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Selman İNCEKARA

Danışman: Nazife Burcu Takıl

Özet:

Bu çalışmada, 2019-2020 yıllarında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yurt dışında yaşayan Türk çocukları için yazılan Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarında yer alan metinlerin millî ve evrensel kültür ögelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 8 farklı seviyedeki her kitabın içeriğinde yer alan metin ve etkinliklerin hangi kültür ögelerini içerdiği ve bunlara ne sıklıkta yer verildiği tespit edilmiştir. Alan uzmanlarınca bir kitapta olması gereken kültürel ve evrensel ögeler belirlenmiş, ardından bu ögelerin kaçının ne sıklıkta yer aldığı tespit edilmiştir. Dil ve kültür ilişkisini temel alan bu çalışmanın kapsamını, 2019-2020 yıllarında okutulmaya başlanan Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarındaki metinler ve etkinlikler oluşturmaktadır. Araştırmada, sekiz seviyedeki Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarının içerisinde yer alan tüm metinler ve etkinlikler değerlendirilmiştir. Araştırmanın temelini oluşturan Türkçe ve Türk Kültürü dersi için hazırlanmış ders kitaplarındaki metinlerde ve etkinliklerde yer alan kültürel ögeler, içerik analizi ile belirlenmiştir. Bu çalışma neticesinde, incelenen ders kitaplarındaki metinlerde ve etkinliklerde örf ve âdet, sanat, söz varlığı, giyim, yemek, din, tarih, vatan, Türkiye coğrafyası, millî kurum ve kuruluşlar, evrensel değerler ile ilgili kültür ögelerine yer verildiği, geleneksel Türk sporu ile ilgili kültür ögelerine ise yer verilmediği tespit edilmiştir. Kültürel ögelerin sıklıkları ve değinilmeyen kültürel ögelerin içeriklere dahil edilmesine yönelik önerilerde bulunulmuş ve bundan sonra hazırlanacak materyallerin oluşturulma/yazılma aşamasına yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Türkçe ve Türk Kültürü, Kültür, Ders Kitapları