Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: MERAL ÖZKUL
Eş Danışman: ÇİĞDEM ALEV ÖZEL, DENİZ YÜZBAŞIOĞLU
Özet:İyi bilinen sentetik oksinlerin başında 2,4-Diklorofenoksi asetik asit (2,4-D) ve Picloram gelmektedir. 2,4-D ve Picloram, bitki doku kültürü çalışmalarında düşük konsantrasyonlarda hücre bölünmesini, köklenmeyi, hücre ve meyve gelişimini teşvik ederken, yüksek konsantrasyonlarda ise herbisit olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı Allium cepa'nın kök ucu hücreleri kullanılarak 2,4-D ve Picloram'ın genotoksik etkilerini incelemektir. Allium cepa kök uçları bitki doku kültüründe 2,4-D ve Picloram'ın 0,67; 1,34; 2,01; 2,68; 3,35 ve 4,02 mg/L'lik konsantrasyonları ile 24 ve 48 saat muamele edilmiştir. Her bir konsantrasyon ve süre için mitotik indeks, mitotik faz frekansları ve mitotik anormallikler belirlenmiştir. 2,4-D uygulamasıyla mitotik indeks 24 saatlik uygulamanın en düşük üç konsantrasyonunda (0,67; 1,34; 2,01 mg/L) anlamlı oranda artmış, yüksek konsantrasyonlarda (2,68; 3,35 ve 4,02 mg/L) ise azalmıştır. Bununla birlikte 48 saatlik uygulamada tüm konsantrasyonlarda mitotik indeks anlamlı olarak artmış yalnızca en yüksek konsantrasyonda (4,02 mg/L) düşüş göstermiştir. Picloram ise en yüksek dört konsantrasyonda (2,01; 2,68; 3,35 ve 4,02 mg/L ) hem 24 hem de 48 saatlik uygulamada mitotik indeksi düşürmüştür. 2,4-D uygulaması faz frekanslarını etkilememiştir. Bununla birlikte Picloram'ın 24 saatlik uygulamasında en yüksek konsantrasyonda (4,02 mg/L) profaz frekansı anlamlı düzeyde artmış, 3,35 mg/L'lik konsantrasyonda ise telofaz frekansı önemli düzeyde azalmıştır. Her iki bitki büyüme düzenleyicisinin muamelesiyle toplam mitotik anormallikler anlamlı düzeyde artış göstermemiştir. En yaygın görülen mitotik anormallik tipleri; c-mitoz, kalgın kromozom, yapışıklık, köprü, fragment, çok kutupluluk ve poliploididir. 2,4-D ve Picloram'ın düşük konsantrasyonlarının genotoksik etkisi olmadığı görülmüştür. 2,4-D'nin 24 saat ve 48 saatlik uygulamalarında, DNA hasarının tespiti için comet testi uygulanmıştır. Comet testinde yalnızca 48 saatlik uygulamanın 4,02 mg/L'lik konsantrasyonu toksik etki göstermiş ve yeterli hücre sayısına ulaşılamamıştır. Diğer konsantrasyon ve muamelelerde kontrole kıyasla anlamlı bir fark gözlenmemiştir.