Sodyum benzoat ve potasyum benzoat'ın insan periferal lenfositlerinde genotoksik etkilerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Öğrenci: NAZMİYE ZENGİN

Danışman: DENİZ YÜZBAŞIOĞLU

Özet:

Bu çalışmada, gıdalarda antimikrobiyal madde olarak kullanılan sodyum benzoat ve potasyum benzoatın in vitro genotoksik etkileri, insan periferal kan lenfositlerinde, kromozom anormalliği (KA), kardeş kromatid değişimi (KKD), mikronükleus (MN) ve comet testleri kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca, sodyum benzoat ve potasyum benzoatın mitotik indeks (Mİ), replikasyon indeksi (Rİ) ve nükleer bölünme indeksi (NBİ) üzerine etkileri de incelenmiştir. Sodyum benzoatın 6,25; 12,5; 25; 50 ve 100 μg/ml'lik konsantrasyonları, potasyum benzoatın 62,5; 125; 250; 500 ve 1000 μg/ml'lik konsantrasyonları kullanılmıştır. Her iki katkı maddesi de kromozomal anormallik, kardeş kromatid değişimi ve mikronükleus frekansında anlamlı ve doza bağlı bir artışa neden olmuştur. Mitotik indeks tüm uygulamalarda doza bağlı düşüş göstermiştir. Replikasyon indeksi ve nükleer bölünme indeksi, çalışmada kullanılan katkı maddeleri tarafından etkilenmemiştir. Comet testi sonuçlarına göre hem sodyum benzoat hem de potasyum benzoat hemen hemen tüm dozlarda kuyruk uzunluğunu ve kuyruk yoğunluğunu kontrole göre artırmıştır. Elde edilen bulgular, çalışmada kullanılan her iki katkı maddesinin de in vitro insan lenfositlerinde klastojenik, mutajenik, anöjenik ve sitotoksik etkili olduğunu göstermiştir.