EKSTRAKORPORAL DOLASIMIN OKSİDAN VE ANTİOKSİDAN SİSTEMLER ÜZERİNE ETKİSİ


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OSMAN FUAT SÖNMEZ

Danışman: ÇİĞDEM ÖZER

Özet:

Kardiyopulmoner bypas (KPB) günümüzde cerrahi gereksinimi olan pekçok kardiyovasküler hastalığın tedavisinde kullanılma zorunluluğu bulunan bir yöntemdir. Kardiyak cerrahi ve KPB sonrasında morbidite ve mortalitenin temel belirleyicilerinden biri islemler sırasında ve sonrasında olusan oksidan strestir. Bu süreçlerdeki mekanizmalar halen net olarak açıklığa kavusmamıstır. Çalısma G.Ü.T.F Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı’nda Koroner Arter Bypas Greftleme operasyonuna alınan yasları 42 ile 70 arasında değisen 22 hastada gerçeklestirildi. Hastalardan sırasıyla operasyon öncesi yoğun bakım (A), anestezi altında (B), dolasımın pompaya girisinden sonra (C), aortaya kros klemp konulması sonrası (D), aortadan kros klembin kaldırılması sonrası (E), dolasımın pompadan çıkısı sonrası (F) ve operasyon sonrası yoğun bakım (G) evresi olmak üzere operasyonun yedi farklı döneminde kan örnekleri alındı. Oksidan stresi göstermesi açısından Malonildialdehid (MDA) ve NOx (Nitrit+Nitrat), antioksidan göstergesi olarak Total Sülfidril Grubu (RSH) düzeylerine bakıldı. MDA ve NOx düzeyleri A ve B evrelerinde düsük iken, C evresi ile beraber artmaya basladı, F evresinde en üst düzeye ulastı ve G evresinde azalma gösterdi. RSH düzeylerinde ise evrelerdeki MDA ile negatif korelasyon gösteren azalmalar görüldü. En düsük RSH değeri F evresinde tespit edildi. G evresinde ise değerler yükselmeye basladı. Malondialdehit ve RSH düzeyleri, cerrahi travmanın ve Ekstrakorporal dolasımın (ED) fizyolojik olmayan yüzeylerinin yarattığı oksidan stres ve antioksidan kapasite azalması ile uyumlu idi. NOx düzeylerinin artısı ise yapılan cerrahi islemler sonucu endotelin mekanik olarak uyarılması ve ED’ın yapay yüzeylerinde dolasan eritrositlerin mekanik strese maruz kalarak eNOS eksprese etmesi sonucunda olabilir. Đleriki çalısmalarda NOS, S-nitrosohemoglobin ya da nitrosilhemoglobinin de arastırılması daha kesin yorumların yapılabilmesi açısından faydalı olacaktır.