Yüzmenin neden olduğu vücut sıvı dengesindeki değişimlerin yüzme performansına etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: BURCU ERTAŞ DÖLEK

Danışman: İBRAHİM YILDIRAN

Özet:

Yapılan bu tezin amacı; yüzme antrenmanları boyunca sıvı kaybedilip kaybedilmediğini ve eğer sıvı kaybediliyorsa performansa etkilerinin nasıl olduğunun cevabını bulmaktır. Yüzmenin neden olduğu vücut sıvı dengesindeki değiĢimlerin yüzme performansına etkileri konulu tez çalıĢmasına, 2008– 2009 yüzme sezonunda, Türkiye ġampiyonası sonucunda kendi yaĢ gruplarında ilk 5 içerisinde yer alan 15 kız ( X yaĢ:15.0±0.84 yıl) ve 15 erkek ( X yaĢ:15.73±1.10 yıl) toplam 30 yüzücü ( X yaĢ:15.36±1.03 yıl) gönüllü olarak katılmıĢtır. Yüzücülerin spor yaĢları X spor yaĢı:8±1.16 yıldır. Her iki cinsiyette de her branĢtan (kelebek, sırtüstü, kurbağalama, serbest ve karıĢık) 3‘er yüzücü bulunmaktadır. ÇalıĢmada, kan hematokrit değeri, idrar yoğunluğu, toplam vücut sıvı yüzdesi, vücut ağırlığı ve 50m serbest yüzme performansı ölçümleri yapılmıĢtır. Hematokrit değerini belirlemek için Thermo Haraeus marka, Pico 17 model hematokrit santrifüj, idrar yoğunluğunu belirlemek için Atago–UG–Alpha model dijital idrar refraktometresi, toplam vücut sıvısını belirlemek için ise Tanita BC 418 model vücut kompozisyonu analizörü kullanılmıĢtır. Havuz dıĢında yapılan tüm ölçümler; antrenman öncesi (15. dakikada) ve sonrasında (5. dakikada) havuz binası içerisindeki, hijyenik, nem oranı %60, sıcaklığı ise 28oC olan, kapalı bir ortamda alınmıĢtır. 50m serbest yüzme derecesi ise antrenman öncesi (5. dakikada) ve sonrasında (10. dakikada), 27oC sıcaklığa sahip 50m‘lik yüzme havuzunda ölçülmüĢtür. Tüm ölçümler, her yüzücü için, 2 gün sürmüĢtür. Birinci gün antrenmanda yüzücülere su takviyesi yapılarak, ikinci gün ise su takviyesiyapılmadan antrenmana devam etmeleri istenmiĢtir. Havuzda, yüzücülere 2 saat süresince %70-75 Ģiddetinde aerobik yüzme antrenmanı yaptırılmıĢtır. Su takviyesi, 15oC sıcaklıkta olan yarım L‘lik ĢiĢeler ile yapılmıĢtır. Sıvı takviyesi antrenman boyunca her bir saatin sonunda yarım L olacak Ģekilde, toplamda 1L olarak uygulanmıĢtır. Her iki günde de antrenman öncesinde ve sonrasında tüm ölçümler tekrarlanmıĢtır. ÇalıĢmamızdan elde edilen verilerin analizinde SPSS 15.0 programı (Lisans No: 9888978) kullanılmıĢ ve kesim noktası tüm istatistiksel analizlerde 0.05 olarak alınmıĢtır. Sonuç olarak; su takviyesiz yapılan antrenman sonrasında, her iki cinsiyette de, hematokrit değerinin ve idrar yoğunluğunun arttığı (p<0.05), vücut ağırlığının ve toplam vücut sıvı yüzdesinin azaldığı (p<0.05) gözlemlenmiĢ ve 50m serbest yüzme performansında bir değiĢiklik bulunamamıĢtır. Fakat su tüketilen antrenman sonrasında, yüzücülerin 50m serbest yüzme performanslarında iyileĢme gözlemlenmiĢtir (p<0.05). Su içerisinde yapıldığı için sıvı kaybının olduğu düĢünülmediği yüzme sporunda, antrenman sırasında sıvı tüketiminin performansı etkilediği belirlenmiĢtir. Özellikle, yarıĢma öncesinde yapılan antrenmanlar sırasında tüketilen sıvı, yarıĢma performansını doğrudan etkileyeceğinden, yarıĢmada alınacak sonuçlar açısından sıvı tüketimi çok fazla önem taĢımaktadır.