Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: GÜLAY EKREN
Danışman: SERÇİN KARATAŞ
Özet:Günümüzde uzaktan eğitim kurumları diğer geleneksel örgüt yapılarından farklı olarak sanal bir yapılanmayı gerektirdiğinden eğitim liderliği kavramı, anlayışı ve uygulaması uzaktan eğitim yönetimi sürecinde özel bir alan olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle çağın gereği olarak eğitim liderliği uzaktan eğitim yönetiminde araştırılması veya geliştirilmesi gereken bir konu olarak görülmektedir. Araştırmanın amacı uzaktan eğitim liderlerinin özelliklerini belirlemektir. Ayrıca Türkiyede uzaktan eğitim kurumları için çalışan bireylerin kendi liderlik anlayışlarını değerlendirmelerini ve uzaktan eğitim liderlerinde öncelikli olarak görmek istedikleri liderlik özelliklerini tanımlamalarını sağlamaktır. Araştırmanın bulgularına üç bölümden oluşan bir anket kullanılarak ulaşılmıştır. Birinci bölümde kişisel bilgiler, ikinci bölümde kurumsal bilgiler sorulmaktadır. Üçüncü bölümde yer alan ve liderlik özelliklerini tanımlamakta kullanılan ölçek, Liderlik Özellikleri Anketi (Leadership Attributes Inventory), Moss, Lambrecht, Jensrud ve Finchtarafından 1989-1993 yılları arasında geliştirilmiştir. Ölçeği Türkçeye uyarlama ve kullanma izni alınmıştır. Faktör analizi sonucunda ölçek yönetimsel, mesleki, kişisel ve yapısal olmak üzere dört faktörle açıklanmıştır. Ölçeğin açıkladığı toplam varyans %67dir. Ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı tüm maddeler için 0,975 , yönetimsel faktörü için 0,947, kişisel faktörü için 0,921, mesleki faktörü için 0,900, yapısal faktörü için 0,747 bulunmuştur. Anket Türkiyede 2013-2014 akademik yılı güz döneminde uzaktan eğitim veren yükseköğrenim kurumlarının uzaktan eğitim programları için çalışan idari ve akademik personele ve alan uzmanlarına uygulanmıştır. 398 kişiden alınan geçerli yanıt ile elde edilen verilerin istatistiksel analizleri SPSS 21 programında gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre uzaktan eğitim liderlerini en çok tanımlayan özellikler; etik olmak, dinleme, konuşma ve yazma ile iyi iletişim kurabilmek, uyumlu, değişime açık, pratik zekâlı, dürüst olmak, bilgiyi yönetebilmek, planlama ve takım oluşturmada yetenekli olmak, problem çözmek ve öngörülü olmaktır. Etkili uzaktan eğitim liderlerini tanımlamayan özellikler; ısrarlı olmak, gruba uygun ideolojik inanca sahip olmak, dayanıklı olmak ve istikrarlı bir mizaca sahip olmaktır. Uzaktan eğitim liderlerinde aranan özelliklerden yapısal faktöre ait özelliklere karşı yönetici olmayanların yönetici olanlara göre daha olumlu tutum sergilediği belirlenmiştir. Diğer yandan koordinatör, öğretici/ders yürütücüsü, içerik geliştirme uzmanı, değerlendirme uzmanı, öğretim tasarımcısı gibi uzaktan eğitim kurumlarındaki görev gruplarının mesleki faktöre ait liderlik özelliklerine karşı tutumlarının uzaktan eğitim kurumu yöneticilerine göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Araştırmada katılımcılardan kendi liderlik tarzlarını tanımlamaları istenmiş sadece mesleki faktörde anlamlı bulunan sonuçlara göre en olumlu tutum vizyoner liderlikte, en olumsuz tutum otokratik liderlikte belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca Türkiyede yükseköğrenimde yapılan uzaktan eğitim çalışmalarında görülen aksaklıklara dikkat çekilmektedir.