Büyük damar ve küçük damar vasküliti olan hastalarda arteriyel sertliğin değerlendirilmesi

Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HALİL DURANTAŞ

Danışman: ÜLVER DERİCİ

Özet:

Sistemik vaskülitler kan damar duvarında inflamasyon ile karakterize hastalıklardır. İnflamasyonun endotel disfonksiyonuna, artmış ateroskleroza ve artmış kardiyovasküler hastalık riskine neden olduğu gösterilmiştir. Damar duvarının viskoelastik özelliklerinde azalma ve damar duvarının kalınlaşması olarak tanımlanan arteriyel sertlik (AS), aterosklerozun önemli bir belirtecidir. Çalışmamızda büyük damar ve küçük damar vasküliti olan hastalarda arteriyel sertliğin değerlendirilmesi ve hastalık durumu ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya ANCA ilişkili vaskülit, takayasu arteriti ve dev hücreli arterit tanısı olan toplam 60 hasta dahil edilmiş olup 60 sağlıklı gönüllüden oluşan kontrol grubuyla karşılaştırılmışlardır. Vaskülit hastalarının romatolojik hastalık bilgileri, BVAS skoru, vaskülit hasar indeksi (VDI) skoru, demografik ve laboratuar verileri kaydedilmiştir. Arteriyel sertlik ölçümü osilometrik yöntem ile yapılmıştır. Vaskülit tanısı olan hastalarda, kontrol grubuna göre anlamlı artmış sistolik kan basıncı, nabız basıncı, nabız ve 75/dk kalp hızı için normalize edilen augmentasyon indeksi (AIx@75) olduğu görülmüştür. Nabız dalga hızı (NDH) hasta grubunda daha yüksek olmasına karşın anlamlı fark saptanmamıştır. NDH yaş ile ciddi korele iken, AIx@75 ile yaş arasında korelasyon mevcut değildir. Her iki 86 arteriyel sertlik göstergesi de tansiyon değerleri ile ciddi koreledir. AIx@75’in VDI skoru ile pozitif yönde korele olduğu ve yüksek VDI skoruna sahip olan hastalarda arttığı bulunmuştur. Arteriyel sertliğin artmasında hastalık süresinin, remisyonda takip süresinin ve hastalık aktivitesinin etkisinin olmadığı saptanmıştır. ANCA ilişkili vaskülit ve büyük damar vaskülitlerinde yapılan alt grup analizlerinde de AIx@75 düzeyi kontrol grubuna göre anlamlı artmış bulunmuştur. Vaskülit hastalarında arteriyel sertlik sağlıklı populasyona göre artmıştır. Arteriyel sertliğin artmasında önemli olanın, hastalık süresi veya hastalığın aktif olmasından çok hastalığın şiddeti ve bırakacağı hasarlar olduğu düşünülmüştür. Vaskülit hastaları ateroskleroz açısından yüksek risk altındadır. Bu hastalarda ateroskleroza neden olabilecek diğer etkenler ile ilgili daha geniş populasyonda yapılacak çalışmalara ve aterosklerozu azaltabilecek ilaçların hasta grubunda kullanılmasıyla ilgili çalışmalara ihtiyaç vardır.