Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: YÜCEL ÜNLÜ AYDIN
Danışman: YAŞAR AYDEMİR
Özet:Tez konumuz olan eser, Milli Kütüphanezde Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil. Yz. FB 533/1 numarası ile kayıtlı Mecmûza-i Eşzâr adlı şiir mecmuasıdır. Mürettibi Memduh Faik Paşa olan bu eser 197 varaktan oluşmaktadır. Memduh Faik Paşa aynı zamanda 52 şiiri ile mecmuada en çok şiiri bulunan şairdir. Mecmua 19. yüzyılda tertip edilmiştir. Eserde 418 şaire ait 3845 şiir veya şiir parçası bulunmaktadır. Mecmua tür, konu, kafiye ve redif ortaklığı merkezinde tertip edilmiştir. Bu şiirlerden bir kısmı naziredir. Eserde ayrıca beyit ve matlalar da bulunmaktadır.Mecmuanın muhtevasını gazel, kıta, rubai, kaside,mesnevinazım biçimiyle yazılmış şiirler oluşturmaktadır. Mecmuada şitaiyye, ramazaniyye, hammamiyye, hicviyye ve ıydiyye örnekleri bir araya getirilmiştir. Tür odaklı benzerlikler dışında savaş, hat, musiki, satranç ve gemicilik konulu şiirlere de yer verilmiştir. Çalışmamızda çeviriyazılı metin verilmiştir. Metin tenkidi yapılmıştır. Eser tanıtıldıktan sonra mürettibin biyografisine yer verilmiş, mecmuanın içeriği ayrıntılı olarak AYDEMİR ve KURNAZzIN konuya ilişkin makalesi esas alınarak incelenmiş ve mecmuada yer alan şairler, şiir sayıları, şairlerin doğum-ölüm tarihleriyle ilgili ayrıntılı bilgiler tablolarla gösterilmiştir. Mecmua birkaç mecmua ile karşılaştırılmış, dizin hazırlanmıştır. Mecmuanın edebiyat tarihindeki yeri ortaya konmuştur. Mecmuada 15.-19. yy. arasında yaşamış şairler bulunmaktadır. Eserde yer alan şiirler daha çok 18. yy.zdan seçilmiştir. Mecmuada, tezkirelerde adı geçmeyen bazı şairlere rastlanmıştır. Ayrıca kaynaklarda bulunmayan şiirler de tespit edilmiştir. Mecmuada matlalardan sonra sayısal olarak sırasıyla gazel, beyit, kıta, rubai, kaside ve mesnevi yer almaktadır. Eser nazireler açısından da önemli bir kaynaktır. Mecmuada 52 şaire ait 86 nazire bulunmaktadır. Diğer Encümen-i Şuara şairleri gibi Bektaşiliğe yönelen Memduh Faik Paşanın bu ilgisi ve şiir zevki mecmuaya yansımıştır.