Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: ARIN TOMRUK
Danışman: GÖKNUR GÜLER ÖZTÜRK
Özet:Radyofrekans (RF) ve Mikrodalga (MW) radyasyona kısa süreli ya da uzun süreli maruziyetler; toplum ve çevre sağlığı üzerindeki olumlu/olumsuz sağlık ve biyolojik etkileri ya da oluşturabilecekleri riskler açısından henüz netlik kazanamamış, tartışmaya açık konular arasında yer alsa dahi Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) tarafından 2011 yılında RF alanları insanlarda kanser oluşturması mümkün olan Grup 2B sınıfına dahil etmiştir. Kanser gelişim süresinde; tümör baskılayıcı fonksiyon, DNA onarımı ve apoptoz kritik önem taşımaktadır. Kanser hücreleri bu süreçte programlanmış hücre ölümüne karşı direnç geliştirmektedir. Bu nedenle, radyo frekans alanların kanserin oluşumu ya da tedavi edici etkisinin araştırılması söz konusu olduğunda; öncelik, Elektromanyetik (EM) alanların apoptoz mekanizması üzerindeki olası etkilerini araştırmak yaklaşımlardan biri olmalıdır. Çalışmada, insan kolorektal adenokarsinoma hücre hattı olan HT-29 hücreleri kullanıldı. HT-29 hücreleri, farklı frekanslarda [1800 MHz; 2100 MHz; 2600 MHz] ve farklı uygulama sürelerinde (3 saat sürekli, 6 saat kesikli [3saat RF Alan Maruziyet sistemi açık /1saat RF Alan Maruziyet sistemi kapalı/3saat RF Alan Maruziyet sistemi açık], 6 saat sürekli) RF Alanlara maruz bırakılarak, programlı hücre ölümü yolağı ve sağkalım mekanizmalarında aktif rol oynayan 4 Kaspazın [Başlatıcı Kaspaz (Kaspaz-8; Kaspaz-9), Uyarıcı Kaspaz (Kaspaz-3) ve Yangı Kaspaz (Kaspaz-12)] gen ifadelenme düzeyleri kantitatif real time PCR yöntemi ile SYBR Green I boyası kullanılarak analiz edilmiştir. Kaspaz-bağımlı apoptoz süreci değerlendirildiğinde; 2100 MHz RF radyasyonun uygulanan 3 saat sürekli ve 6 saat kesikli maruziyet sürelerinde Başlatıcı Kaspazlar olan Kaspaz-8 ve Kaspaz-9' un gen ifadelenme düzeyinde anlamlı seviyede artış olduğu tespit edilmiştir. Kaspaz-3' ün gen ifadelenme düzeyinin ise sadece 6 saat kesikli maruziyet süresinde anlamlı bir artış gösterdiği tespit edilmiştir. Bu doğrultuda; 2100 MHz RF radyasyonun hem ölüm reseptör yolağı Başlatıcı Kaspazı olan Kaspaz-8' i, hem de iç mitokondriyal yolağı Başlatıcı Kaspazı olan Kaspaz-9' u aktive edebileceği, Başlatıcı Kaspazların 3 saat maruziyet sonrasında Uyarıcı Kaspaz olan Kaspaz-3' ü aktive edebileceği yönünde bir görüş belirtilebilmektedir. Ancak; Kaspaz-12' nin gen ifadelenme düzeyinde kendi negatif kontrol ve sham gruplarına göre bir değişim olmaması, Kaspaz-9 ve Kaspaz-3 aktivasyonunun Endoplazmik Retikulum Stresine bağlı gelişen bir apoptoz olmadığını göstermektedir. Apoptoz birçok patolojik ve fizyolojik olayda etkin rol almaktadır. Bu nedenle apoptotik sürece müdahale ederek yeniden düzenlenmesi, önemli tedavi yöntemlerini gündeme getirebilmektedir. Bu tez çalışması, Gazi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Birimi tarafından desteklenen 01/2013-17 proje kodlu Doktora Tez projesinden temin edilen Hücre Hattı ve Hücre Hattına ait Besiyeri; 01/2013-17 proje kodlu Doktora Tez projesi ile eş zamanlı çalışılması planlanan 01/2015-10 proje kodlu Bağımsız Araştırma projesinden temin edilen Kaspaz gen ekspresyon kitleri, Hücre Hattına ait Besiyeri ve laboratuvar sarf malzemeleri kullanılarak tamamlanmıştır.