Okul öncesi sosyal değerler kazanımı ölçeğinin geliştirilmesi ve sosyal değerler eğitimi programının anasınıfına devam eden çocukların sosyal değerler kazanımına etkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: DERYA ATABEY

Danışman: ESRA ÖMEROĞLU

Özet:

Bu araştırma Okul öncesi sosyal değerler kazanımı ölçeğinin geliştirilmesi ve sosyal değerler eğitimi programının anasınıfına devam eden çocukların sosyal değerler kazanımına etkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğinin geliştirilmesinde metodolojik araştırma yöntemi kullanılmıştır. Sosyal değerler eğitimi programının anasınıfına devam eden çocukların sosyal değerler kazanımına etkisi ise ön test- son test ve kontrol gruplu deneysel desenle incelenmiştir. Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması; Ankara ili, merkez ilçelerindeki Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ilköğretim okulları bünyesinde bulunan anasınıflarına devam eden 200 çocuk ile gerçekleştirilmiştir. Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğinin test tekrar test güvenirliği ise araştırmaya katılan 200 çocuk arasından tesadüfü olarak belirlenen 60 çocuk ile yapılmıştır. Sosyal değerler eğitimi programının, anasınıfına devam eden çocukların sosyal kazanımlarına etkisi amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenen Ulu Önder İlköğretim Okulu'nda gerçekleştirilmiştir. Ulu Önder İlköğretim Okulu anasınıfının sabah grubuna devam eden yirmi çocuk araştırmanın deney grubunu, öğleden sonra grubuna devam eden yirmi çocuk ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak; anasınıfına devam eden çocukların sahip olduğu sosyal değerleri belirlemek amacı ile araştırmacı tarafından geliştirilen Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı vi Ölçeği ve verilen cevapların kaydedilmesi için Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeği Cevap Formu kullanılmıştır. Sosyal değerler eğitimi programının, anasınıfına devam eden çocukların sosyal değerler kazanımına etkisini ortaya koymak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen Sosyal Değerler Eğitimi Programı kullanılmıştır. Sosyal Değerler Eğitimi Programı resimli çocuk kitapları temel alınarak hazırlanmıştır. Sosyal Değerler Eğitimi Programı yirmi dokuz eğitim durumundan oluşmaktadır. Çocuklara haftada üç gün eğitim verilerek uygulanmaktadır. Uygulama süresi eğitim durumunda yer alan etkinliklere göre farklılık göstermektedir. Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğinin geçerlik kapsamında; kapsam geçerliliği ve yapı geçerliği analizleri, güvenirlik kapsamında ise; test-tekrar test kararlılık ve iç tutarlılık anlamında Kuder Richardson-20 (KR-20) güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Sosyal değerler eğitimi programının çocukların sosyal değerler kazanımına etkisini belirlemek için bağımsız gruplarda karşılaştırma yapmak için Mann-Whitney U testi, bağımlı gruplarda karşılaştırma yapmak için ise Wilcoxen işaret testi kullanılmıştır. Anlamlılık seviyesi olarak 0,05 alınmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda; beş alt boyut ve 19 maddeden oluşan Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğinin, anasınıfına devam eden çocukların sahip oldukları sosyal değerleri belirlemede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir. Sosyal Değerler Eğitimi Programının, çocukların sosyal değerler kazanımında etkili olduğu ve bu etkisinin kalıcı olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda; eğitimcilere, resimli çocuk kitabı yazar - çizerlerine, yayınevlerine ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.