Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: GİZEM SAKA
Danışman: NAZAN KIRCI
Özet:Endüstri devrimi, modernleşme, kapitalizm ve neoliberalizm etkisi ile mekan üretiminde; önemli bir konu; yani özne ihmal edilmiştir. Rasyonalist akıl; üretimi tek tipleştirerek yaygınlaştırırken, bu sırada mekan- kullanıcı ilişkisi birbirinden kopartılmıştır. Üretilen mekanın kullanıcısı olarak öznenin, kendi varlığını ve ihtiyaçlarını bütünden ayırıp öz farklılığının bilincine varması, büyük bir değişim başlatmıştır. Öznenin eleştirel düşünce ve özgürleşme edimine işaret eden bu ayrışım, aynı zamanda çeşitlilik talebini de yaratmıştır. Mekan kullanıcısı öznenin talepleri, çeşitli nedenlerle mimari ve kentsel düzlemde karşılanamamıştır. Bu durumun rahatsızlığı ile özneler, kentte yaşama-söz söyleme haklarını ifade etmek üzere; bireysel ve kamusal mekanlarda gerçekleştirdikleri alternatif üretimlerle eleştirilerini görünür kılmaktadır. Muhalif olarak da nitelenen bu üretimlerin bir kısmı mekanların kullanıcısı kentli bireyler, bir kısmı ise tasarımcılar tarafından, öznenin ve mekanın değişen yaşam şartlarına uyarlanabilirliğini farklı şekillerde sağlamak üzere gerçekleştirilmektedir. Mimari ve kentsel bağlamda tıkanmış alanlara by-pass müdahalelerle konuya dikkat çekilmektedir. Var olana karşı durarak, aslında mekanı sistemin ürettiğinden farklı bir biçimde ele almaya, üretmeye ve daha demokratik kılmaya çalışılmaktadır. Yapılan bu muhalif uyarılar bir anlamda, mimar ve plancıların 'tanımlayıcı' ve 'kontrol edici' etkilerinden sıyrılmasının gerekliliğine işaret etmektedir. Mimarın, toplumu dönüştürme gücünü toplum yararına kullanan, kullanıcıya alternatifler sunan bir role bürünmesi ve bireye tamamlanmamış alanlar bırakması, profesyonel olmayan tasarımcı yani mekanın esas kulanıcısına söz hakkı tanıyacaktır. Bu yaklaşımların tasarım sürecine adapte edilmesi; kişisel özgürlüklere saygılı, mutlu ve demokrat mekanlar üretilmesi bakımından bir adım olacaktır.