FEN ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN ANALOJİLER, ANALOJİ KULLANIMININ ÖĞRENCİ BAŞARISI, TUTUMU VE BİLGİNİN KALICILIĞINA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mutlu Pınar DEMiRCi GÜLER

Danışman: RAHMİ YAĞBASAN

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalısmada, İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinin ögretilmesinde bir yöntem olarak analoji kullanımının, ögrencilerin basarısına, bilgilerinin kalıcılıgına ve tutumlarına etkisi incelenmistir. Arastırmada deneysel ve betimsel yöntem kullanılmıstır. Arastırmanın deneysel kısmını olusturan ilk bölümünde, analoji yönteminin ögrencilerin basarısı, bilgilerinin kalıcılıgı ve tutumuna etkisi arastırılmıstır. Bu amaçla iki kontrol ve bir deney grubundan olusan örneklem olusturulmustur. Arastırmanın ikinci bölümünde ise betimsel yöntem kullanılmıs, fen ve teknoloji kitabında kullanılan analojilerin sayısı ve niteligi saptanmıs, daha sonra analoji kullanımında karsılasılan sorunlar betimlenmistir. Arastırmada veri toplama araçları olarak İlkögretim Fen ve Teknoloji Ders Kitapları, 'Ya Basınç Olmasaydı' Ünitesi Basarı Testi ve Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Anketi kullanılmıstır. Arastırma, 2005-2006 Egitim Ögretim yılı bahar döneminde yapılmıstır. Arastırmanın evrenini, Milli Egitim Bakanlıgı'na baglı İlkögretim 4., 5., 6. sınıf Fen ve Teknoloji, 7. ve 8. sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabı, ve Kırsehir İli'nde bulunan 7. sınıf ögrencileri olusturmustur. Arastırmanın betimsel kısmı, evrenin tamamını içerdigi için örneklem kullanılmamıs, deneysel kısmında ise belirtilen evrenden seçilen 54 ögrenci ile çalısılmıstır. Arastırmadan elde edilen bulgulara göre, Fen ve Teknoloji dersinin ögretilmesi sürecinde analoji yönteminin kullanımı, ögrencilerin basarısı ve bilgilerinin kalıcılıgını olumlu yönde etkilemekte, tutumları üzerine ise etkisi bulunmamaktadır. Ders kitaplarında kullanılan analojiler incelendiginde, toplam 89 adet analojinin bulundugu, bu analojilerin en fazla 8. sınıf düzeyinde, daha sonra ise sırasıyla 4, 6, 7,ve 5. sınıf düzeyinde bulundugu saptanmıstır. Analojiler nitelik bakımından incelendiginde ise, genel olarak resimlerle desteklenmis, düzey olarak basit düzeyde oldukları, sekteye ugradıgı kısımların belirtilmedigi görülmüstür. Sarmal bir yapı içeren Fen ve Teknoloji dersinde analoji kullanımı, bilgiler arasında baglantı kurulmasını saglaması nedeniyle ögrenciler açısından yararlı bir yöntemdir. Ayrıca önceki bilgilerin kullanılması, ögrencinin var olan bilgi yapısının, varsa kavram yanılgılarının ders içinde belirlenmesi açısından önemlidir. Arastırmanın ısıgında benzer çalısmaların farklı alan ve yöntemlerle yapılması önerilir.